Kompozycja Jest nauką o układzie elementów na polu obrazu. Posiada wiele zasad, któro niejednokrotnie przeczą sobie, dlatego też nic należy traktować ich jako bezwzględnie obowiązujących. Są one jedynie wskazówkami ułatwiającymi poprawna kompozycję, w estetyce Jednak wiadomo. ie poprawnie to Jest prawie to samo co banalnie. Pomimo to zasady kompozycji oddają wielkie usługi fotografom, zwłaszcza mniej zaawansowanym.
Obraz fotograficzny Jest płaszczyznowym odtworzeniem rzcezywistoici rzeczywistość ta otacza nas ze wszystkich stron, jednakże nic wszystko w niej godne Jest sfotografowania. Fotografujemy Jedynie to. co nas interesuje.
Malarz może namalować przedmiot nieistniejący. Fotograf związany Jest z rzeczywistością. Są fotografowie, którzy uważają, ie tworzą obrazy abstrakcyjne, na przykład fotografują korę drzewa czy odwracają obraz
T
Rys. 648
Rys. Mb
taić. że nie można poznać co było sfotografowane, dają tym przypadkowym plamom Jakiż tytuł nie związany z przedmiotem i dowodzą, że >4 twórcami nowego kierunku — fotografii artystycznej. Jakże sic myl*! Bynajmniej nie udało się im uciec od przedmiotu. Tylko obraz tego przedmiotu Jest pokazany w sposób zaciemniający jego istotą. Nie może być fotogramu bez resh.ego przedmiotu.
Ponieważ aparat fotograficzny nie może objąć otaczającej go rzeczywistości. fotograf musi z konieczności wybrać jej wycinek. Wycinek ten umieszcza na polu obrazu, ograniczonym ramką obrazu (rys. 63). Ramka ta może mieć położenie poziome (rys. 64A) lub pionowe (rys. 64B) w zależności od tego czy fotografujemy przedmiot, którego wymiar poziomy Jest większy czy mniejszy od wysokości.
Obraz odtworzony w ramce obrazu możemy widzieć zarówno pod kątem szerszym Jak węższym. Rzutuje to na perspektywę obrazu, o której mówiliśmy wcześniej. Perspektywa dopuszcza zmiany odległości pomiędzy aparatem i przedmiotem, zmieniając w ten sposób rysunek przedmiotów na obrazie.
Każdy, najprostszy nawet obraz składa sic z kilku co najmniej elementów. Gdyby naszym, obrazem było czarne kolo na białym tle, mielibyśmy dwa elementy: kolo 1 tło. a poza tym ramkę obrazu, która też jest czynnikiem kompozycji. Położenie kola w tym czy innym miejscu pola również rzutuje na kompozycję i Jest czynnikiem ostatecznego obrazu.
Czarno-biały obraz fotograficzny składa się z następujących elementów: linii, plamy, tonu i tematu.
63