Kompozycja Jest nauką o układzie elementów na polu obrazu. Posiada wiele zasad. któro niejednokrotnie przeczą sobie, dlatego też nic należy traktować ich Jako bezwzględnie obowiązujących. Są one Jedynie wskazówkami ułatwiającymi poprawna kompozycje. W estetyce Jednak wiadomo, że poprawnie to Jest prawie to samo co banalnie. Pomimo to zasady kompozycji oddają wielkie usługi fotografom, zwłaszcza mniej zaawansowanym.
Obraz fotograficzny Jest płaszczyznowym odtworzeniem rzeczywistości rzeczywistość ta otacza nas ze wszystkich stron. Jednakże nic wszystko w niej godne Jest sfotografowania. Fotografujemy jedynie to. co nas Interesuje.
Malarz może namalować przedmiot nieistniejący. Fotograf związany Jest z rzeczywistością. Są fotografowie, którzy uważają, że tworzą obrazy abstrakcyjne, na przykład fotografują korą drzewa czy odwracają Obraz
Rys. 648 Rys. 64b
tak. że nie można posnąć co było sfotografowane, dają tym przypadkowym plamom jakiś tytuł nie związany z przedmiotem l dowodzą, że są twórcami nowego kierunku — fotografii artystycznej. Jakże sle mylą! Bynajmniej ale udało się im uciec od przedmiotu. Tylko obraz tego przedmiotu Jest pokazany w sposób zaciemniający Jego istotą. Ni* może być fotogramu bez realnego przedmiotu.
Ponieważ aparat fotograficzny nie może objąć otaczającej go rzeczywistości, fotograf musi z konieczności wybrać Jej wycinek. Wycinek ten umieszcza na polu obrazu, ograniczonym ramką obrazu (rys. 63). Ramka ta może mleć położenie poziome (rys. G4A) lub pionowe (rys. 64B) w zależności od tego czy fotografujemy przedmiot, którego wymiar poziomy jest większy czy mniejszy od wysokości.
Obraz odtworzony w ramce obrazu możemy widzieć zarówno pod kątem szerszym Jak węższym. Rzutuje to na perspektywę obrazu, o której mówiliśmy wcześniej. Perspektywa dopuszcza zmiany odległości pomiędzy aparatem i przedmiotem, zmieniając w ten sposób rysunek przedmiotów na obrazie.
Każdy, najprostszy nawet obraz składa się z kilku co najmniej elementów. Gdyby naszym, obrazem było czarne kolo na białym tle, mielibyśmy dwa elementy: koło 1 tło. a poza tym ramkę obrazu, która też Jest czynnikiem kompozycji. Położenie kola w tym czy Innym miejscu pola również rzutuje na kompozycję 1 Jest czynnikiem ostatecznego obrazu.
Czarno-biały obraz fotograficzny składa się z następujących elementów: linii, plamy, tonu i tematu.
63