img008

8

współrzędach geograficznych t azymutu (astronomia geodezyjna), pomiary geofizyczne w dziedzinie grawimetrii i magnstyzmu ziemskiego, a od 1957 z, róv7aież obserwacje sztucznyoh satelitów Ziemi (geodezja satelitarna} •

Jako odrębna dyscyplina rozwija się jedna z najbardziej nowoczesnych metod prac geodezyjnych - fotogrametria, znajdująca coraz szersze zastosowanie w topografii, a także do C6lów nletopogrsflotnych (budownictwo, urbanistyka, geologia, gleboznawstwo, leśnictwo, archeologia i ia,). Rozwijają się także w geodezji nowe przyrządy elektroniczna i metody, oparte na ^stosowania urządzeń radiowych' i świetlnych (systemy radiolokacyjna, dalmierze mikrofalowe, dalmierze Interferenoyjna, dalmierze elektrooptycsns, dalmierze elektro optyczne laserowe ifcdj,

7t geodezji występują w szerokim zakresie zagadnienia instrumentalne i obliczeniowe. Stąd też rozwinęły się dwie podstawowe dyscypliny - in-atruoentoznawetwo geodezyjna (kenstrukajs, badania, konserwacja i użytkowanie instrumentów geodezyjnych) oraz obliczenia geodezyjne i rachunek wyrównawczy (wyrównanie i obliczenie poszukiwanych wielkości oraz ocena dokładności) •

Geodezja należy do działu nauk o Ziemi obok geologii, geofizyki i geografii. Teoria geodezji powiązana jast ściśle Z' astronomią, ma tema tyką i fizyką, Równocześnie w praktyozoym zastosowania geodezja jest jednym z podstawowych działów techniki. Na wynikach geodezyjnych opiera swojs prace: geografia, geofizyka, hydrologia*, geologia, inżynieria, budownictwo, górnictwo, planowanie przestrzenna regionalo* i urbanistyczne, urządzenia rolne i leśne oraz inne dżlały techniki i życia gospodarczego,

1.2, POWIERZCHNIE ODNIESIENIA

Rzeczywisty kształt nieregularnej powierzchni Ziemi nie de się wyrazić w postaci równania matematycznego. W celu ścisłego wyrażenia wyniku pomiarów wykonanych aa fizycznej powierzchni Ziemi należy przyjąć pewaą powierzchnię odniesienia, na którą zrzutuje się punkty powierzchni Ziemi. Za matematyoz-ną powierzchnią odniesienia w zależności od wielkości mierzonego obąaaru przyjmuje się elipsoidę obrotową, kulę lub płaszczyznę.

Bryła ziem3ka j©8t swym kształtem najbardziej zbliżona do elipsoidy obrotowej (rys, 1).

Elipsoida ziemska jest nieznacznie spłaszczona na biegunach. Wielkość jej określa podanie wymiarów dużej półosi a i małej półosi b, a spłaszczenie fi wyraża formuła jj * (a - b) : a. Wymiary i spłaszczenie elipsoidy w miarę rozwoju badań i pomiarów astronamiozao-geodezyjnych były wyznaczane a.ia. przez następujących uczonych: Bessela (1Shd),