img008 (77)

8

współrzędnych geograficznych i azymutu (astroocaia geodezyjna), pomiary geofizyczne w dziedzinie grawimetrii i magnetyzmu ziemskiego, a od 1957 i* również obserwacje sztucznych satelitów Złami (geodezja satelitarna} •

Jako odrębna dyscyplina rozwija się jedna z najbardziej nowoczesnych metod prac geodezyjnych - fotogrametria, znajdująca coraz szersze zacto-sowanie w topografii, a także do celów nietopograf!oznych (budownictwo, urbanistyka, geologia, gleboznawstwo, leśnictwo, archeologia i iru). Rozwijają się także w geodezji nowe przyrządy elektroniczne i metody, oparte na zastosowania urządzeA radiowych' i świetlnych (systemy radiolokacyjna, dalmierze mikrofalowe, dalmierze interferencyjna, dalnierss elektrooptyczna, dalmierze alektrooptyczna laserowe ifcd.),

W geodezji występują w szerokim zakresie zagadnienia instrumentalna i obliczeniowe. Stąd też rozwinęły się dwie podstawowe dyscypliny - in-struaentoznawetwo geodezyjna (kcnstrukaja, badania, konserwacja i ubytkowanie instrumentów geodezyjnych) oraz obliczenla geodezyjne i rachunek wyrównawozy (wyrównanie i obliczeoio poszukiwanych wielkości oraz ocena dokładności),

Geodezja należy do działu nauk o 2i«ml obok gsologii, geofizyki i geografii. teoria geodezji powiązana j23fc ściśle Z'astronomią, matematyką i fizyką. 2ówaocsednie w praktyozcy® zastosowania geodezje jest jednym z podstawowych działów techniki. Ka wynikach geodezyjnych opiera swoje prace: geografia, geofizyka, hydrologia*, geologia, inżynieria, budasnictwo, górnictwo, planowanie przestrzenia regionalne i urbanistyczna, urządzenia rolne 1 leśne oraz inne działy techniki i życia gospodarczego,

1,2, POflSRZ-CHHIE 0DSI3SIZWA

Rzeczywisty kształt nieregularnej powierzchni Ziemi nie da się wyrazić w postaci równania matematycznego. W celu ścisłego wyrażenia wynika pomiarów wykonanych aa fizycznej powierzchni Zi-smi należy przyjąć pewaą powierzchnię odniesienia, na którą zrzutuje się punkty powierzchni Ziemi. Za matematyczną powierzchnię odniesienia v zależności od wielkości mierzonego obsaaru przyjmuje się elipsoidę obrotową, kulę lab płaszczyznę.

Bryła ziemska jest swym kształtem najbardziej zbliżona do elipsoidy obrotowej (rys. 1).

Elipsoida ziemska jest nieznacznie spłaszczona na biegunach. Wielkość jej określa podanie wymiarów dużej półosi a i małej półosi b, a spłaszczenie fi wyraża formuła fi * {a - b) : a. kymiary i spłaszczenie elipsoidy w miarę rozwoju badah i pomiarów astr onamlosao-geode zyjnych były wyznaczane a.in. przez następujących uczonych: Besaela (1BA1),