30
2«5.3«_S^tncz^? oddychanie powietrzem wydechowym ratownika (metoda usta - wata)
Powodzenie wszystkich metod sztucznego oddychania zależy od utrzymania drożności dr<5g oddechowych, mogącej w czasie porażenia ulec zmniejszeniu lub całkowitemu przerwaniu. Przyczyna może być skurcz mięśni krtani i gardła lub niedrożność. Skurcz mięśni ustępuje po ustaniu przepływu prądu. Przyczyna zatkania dróg oddechowych może być zapadający eię język lub opadajeca żuchwa oraz znajdujące się w jamie ustnej ciała obce. Po oczyszczeniu jamy ustnej i ułożeniu porażonego na plecach należy podłożyć pod jego łopatki jakiś miękki przedmiot (np. zrolowany koc). Następnie końcami palcćw uchwycić żuchwę i odchylić głowę do tyłu, zatykając palcami otwory nosowe porażonego. Po wzięciu wdechu nieco większego niż normalnie, należy objąć ustami szczelnie usta porażonego' i wdmuchiwać powietrze tak długo, 8ż klatka piersiowa ratowanego wyraźnie się uniesie. Wydech następuje samoczynnie po uniesieniu głowy ratownika. Wymagany dla osób dorosłych rytm - około 15 oddechów na minutę - uzyskuje się przeznaczjac 1-2 sekund na wdech (wdmuchiwanie powietrza), a na wydech 2-3 sekund. Prawidłowa drożność oddechowa można stwierdzić po małym oporze podczas wdmuchiwania i wyraźnym uniesieniu się klatki piersiowej. Ze względów higienicznych można na usta porażonego położyć chusteczkę z otworem o średnicy 2-3 cm, aby uniknąć bezpośredniego dotykania ust.
Trzeba tutaj podkreślić, że powietrze wydechowe ratownika wdmuchiwane w płuca porażonego jest wprawdzie uboższe w tlen od powietrza atmosferycznego, ale zawiera jeszcze jego dostateczna ilość.
Hle można metody bezpośredniej usta - usta stosować w przypadku okaleczeń lub oparzeń twarzy. W takich przypadkach stosuje eię pośrednie sposoby sztucznego oddychania (metoda Holgera - Nielsena).
2j-5<,_4._Pośredni masaż serca
Znacznie groźniejszy jest przypadek porażenia, gdy brakowi oddechu towarzyszy zatrzymanie akcji serca (brak tętna). W takiej sytuacji obok sztucznego oddychania musi być zastosowany również masaż serca. Jego zadaniem jest przywrócenie krążenia krwi. Masaż zastępuje niejako pracę serca, ale również przyczynia się do przywrócenia pracy tego organu.
Masaż polega na zgniataniu serca i wyciskaniu z niego krwi, Uciśnię-cie serca naśladuje normalny skurcz i każdorazowo wtłaoza do tętnic pewna poroję krwi. Krew jest więo wprawiana w ruch o charakterze pulsującym. Wiadomo, że ruch utlenionej krwi zabezpiecza przede wszystkim mózg przed nieodwracalnymi zmianami.
W celu dokonania pośredniego masażu serca należy porażonego ułożyć na plecach na sztywnym podłożu. Następnie, opierając aię obydwoma rę-