img048

48

taśmy tyły zawsze po tej 3amej stronie szpilek., aby taśma nie była skręcona (aby leżała tą samą stroną na ziemi), zwracać uwagę przy tyczeniu prostej, aby pomiarowi usuwali z linii drobne przeszkody (gałęzie, ka-udenie, kretowiska) itd.

Pomiar długości t a ś p ą wzdłuż linii nachylonej do poziomu (w terenie falistym lub górzystym i górskim)* Przypadek, ten w naszych warunkach występuje częściej niż pomiar w poziomie.

Jeżeli mamy pomierzyć długość odcinka AB ra ?padku lub wzniesieniu, możemy to wykonać dwoma sposobami, i) Idąc w kierunku spadku trzymany zero przymiaru przy punkcie początkowym i układamy przymiar do pozioma, a konieo znajdujący się nad terenem odrzutowujemy za pomocą pionu (pomiar schodkami). Przy tym sposobie mierzenia konieczny jest trzeci pomiarowy. 2) Mierzymy długość po terenie i kąt pochylenia terenu, a następnie obliczamy rzut odcinka na płaszczyznę poziomą. Jeżeli teren spada jednostajnie, to v/y3tarczy zmierzyć pochylenie całej prostej AB, a następnie obliczyć jej raut na płaszczyznę poziomą. Zamiast kąta pochylenia można wyznaczyć różnicę wysokości punktu początkowego 1 końcowego taśmy lub tylko punktów A IB, gdy spadek jest jednoGta jny.

T,' praktyce mierzymy zwykle długość przez okładanie taśmy w poziomie, używając przy dużych spadkach okrągłych odcinków taśmy, np. 10 m, $ m lub mniejszych, jeżeli zachodzi potrzeba, aż do wyczerpania całej długości taśmy lub też notując poszczególne dowolne odcinki* 77 tym celu taśmę ustawiamy tak, aby była prostopadła do sznura swobodnie zwisającego pionu (kąt prosty szacujemy na oko) lub ustalamy poziome położenie taśmy według najkrótszego odczytu długości przy pochyleniu końca naprężonej taśmy względem sznura nieruchomo zwisającego pionu. Do poziomego ułożenia taśmy można również używać libsli rurkowej na listwie (taśma powinna ?/tedy być równoległa do listwy) lub węglelnicy z pioueia.

Pomiar długości w powietrza. Tego rodzaju pomiar długości byv;a stosowany wtedy, gdy początek i koniec na ogół krótkich boków jest znakowany przez odrzutowanie punktów, l*a to miejsce w pomiarach kopalnianych, gdzie niedostępne znaki geodezyjne umieszczona w stropie chodnika są odrzutowane pionom sznurkowym, lub gdy pomiar prows-ćz± się na statywach z automatycznym centrowaniem, gdzie poozątek i koniec odcinka jest oznaczony specjalnymi bolcami na statywach. Pomiar taki Ddby«a się wzdłuż prostej pochyłej, której pochylenie określamy jedną z poznanych poniżej metod. Do swobodnie zwisających pionów (rys, 52), w miejscach oznaczonych szpileczkami, przykłada się delikatnie taśmę górniczą lub ruletkę i na sygnał czyta się równocześnie obydwa końce taśmy, .•owtaraając tę czynność dwu- a nawet czterokrotnie. 17 czasie pomiaru stosuje aię naciąg dymiaoicetrcm i mierzy się temperaturę. Dla redukcji zmie-