img118

powinny (przy założeniu braku efektów kolumn i wierszy) być małe, gdyż wówczas zmienność byłaby spowodowana tylko efektami losowymi (resztowymi), nie wyjaśnionymi przez zmienność między wierszami i między kolumnami. Hipotezę zerową testujemy porównując wartości stosunków F_K i F_c z wartościami krytycznymi rozkładu F Snedecora przy odpowiedniej liczbie stopni swobody i odrzucając hipotezę o braku efektów wierszy i kolumn, gdy obliczone stosunki przekraczają wartości krytyczne, czyli gdy

i/lub

p(c-\)

^rl(r-l)(c-l)]

Tabela 7.10 przedstawia tablicę analizy wariancji w klasyfikacji podwójnej.

Tabela 7.10

Tablica analizy wariancji w klasyfikacji podwójnej w układzie bloku zrandomizo wanego

Źródło	Suma	Liczba stopni	Średni	Stosunek
zmienności	kwadratów	swobody	kwadrat	wariancji
Między wierszami	SKMW	r - 1	SKMW R r- 1	n
Między kolumnami	SKMK	c - 1	SKMK ^c c-1	4 ^Fc^=7
Reszta	SKR	0r - l)(c- 1)	2 SKR
			'» (r-l)(c-l)
Całkowita	SK	rc - \ - N - l

Przykład 7.3

Przeprowadzamy analizę wariancji dla danych już wcześniej analizowanych w przykładzie 7.1. Osocze do badań było pobierane od dziesięciu pacjentów. Wyniki pomiarów czasu krzepnięcia osocza dla określonego pacjenta umieszczono w jednym wierszu tabeli. Kolumny odpowiadają czterem metodom dokonywania oznaczeń. Dane wraz z pośrednimi wynikami obliczeń pokazano w tabeli 7.11. zaś wyniki końcowe w formie tablicy analizy wariancji przedstawia tabela 7.12.

118