209
Pierworys, czyli oryginalny rysunek mapy, wykonuje się na arkuszach
0 fornacie z norma litowanym, zwących sekcjami. Sekcja zacieru ramki marginesowe oraz siatkę kwadratów wykreśloną co 10 lub co 5 cm* Narożniki siatki kwadratów są opisane wartościami liczbowymi współrzędnych układu kartograficznego w skali opraoowywanej mapy.
Kartowania zdjęć moieegr wykonywać mechanicznie tradycyjnym zwyczajem lub za pomocą automatycznych przyrządów.
Do mechanicznego kartowania używa się oprócz cyrkla, ekierki, pódział-kl transwersalnej,• lineału metalowego lub kątomierze, również przyrządów do nanoszenia współrzędnych prostokątnych (koordynat ografy różnych typów).
automatyczna przyrządy do kartowania opierają się v zasadzie na uniwersalnych koordynatografaoh różnych, systemów połączonych z maszyną liczącą.
Obecny rozwój nowoczesnych przyrządów pomiarowych pozwala już częściowo zakodować dano w teranie, które z kolei przetworzone na maszynie elektronicznej mogą być wykreślane.
tfśród automatycznych koordyuatografów uniwersałach należy wymienić takie urządzenia, jak Cartircst typu I, II i XII (V2B C. Zeiss Jena, KRD), Coradomat (G. Coradi AG, Szwajcaria), Ccragraph (Contravee AG, Szwajca-' ria), Iiarcssat (Hagen Systems International, Holandia), KAEI-2 (IGiE, Warszawa 1970) i inne,
Cartimet jest precyzyjnym koordynatografen tranzystorowym i stanowi uniwersalny system przetwarzania danych; Składa się z następujących części: 1) precyzyjny stół’ kreślarski z elektronicznym sterowaniem 1 zespołem napędowym, 2) pulpit operacyjny, » czytnik taścy, ą) perforator taśmy, 5) czytnik kart, 6) a u toasty o zna maszyna pisząca Optima >27 drukująca wyniki liczbowe, 7) część speojalna z elektronicznym sterowaniem,
6) maszyna licząca sterowana programami stałymi z pulpitem operacyjnym oraz ozytnikien i perforatorem taśmy. Zestaw ozęści 1-6 stanowi Carti-mat I, dołączenie części siódmej daje Cartiaat II, a komplet wszystkich ośmiu elementów wchodzi w skład Cartimatu III (rys. 224). Koordynatograf Cartimat jako system uniwersalny służy zarówno do graficznego nanoszeniu zadanyoh cyfrowo wielkości, jak też do pomiaru i automatycznej rejestracji współrzędnych punktów na istniejącej mapie. Urządzenie automatycznie wyznacza na rysunku punkty, kreśli linie ciągłe prosto lub krzywe, kółka
1 znaki specjalne (kwadraty, trójkąty) oraz wypisuje czterocyfrowe numery punktów, średni błąd naniesienia punktu nic przekracza ^0,05 mm, a szybkość kartowanie wynosi do 10 punktów na minutę przy średniej odległości około 6 cm pomiędzy punktami lub do 25 mm długości linii na sekundę.
7? pracach kartograficznych spotyka się zagadnienie zmniejszania 1 powiększania map. Hoże się to odbywać w sposób elementarny na drodze przenoszenia treści mapy na mapę o innej skali za pomocą przyrządów fcrealsr-