209
Pierworys, czyli oryginalny rysunek mapy, wykonuje się na arkuszach
0 fornaoie znormalizowanym, zwanych sekcjami. Sekcja zażera ramki pi-ginesowe oraz siatkę kwadratów wykreśloną co 10 lub co > cm. Karożnikl siatki kwadratów są opieaus wartościami liczbowymi współrzędnych układu kartograficznego \i skali opraoowywanej mapy.
Kartowania zdjęć możemy wykonywać mechanicznie tradycyjny0 swyczgjen lub za pomocą automatycznych przyrządów,
Do mechanicznego kartowania używa się oprócz cyrkla, ekierki, pódział-ki transwersalnej, linsału metalowego lub kątomierze, również przyrządów do nanoszenia w spółr z ędiych prostokątnych (ko ordy na to grafy różnych typów).
Automatyczne przyrządy do kartowania opierają się u zasadzie aa uniwersalnych koosdynatografaoh różnych systemów połączonych z maszyną liczącą.
Obecny rozwój nowoczesnych przyrządów pomiarowych pozwala już częściowo zakodować dano w teESnle, które z kolei przetworzone na maszynie elektronicznej mogą być wykreślane.
ffśród automatycznych koordynatografów uniwersalnych należy wymienić takie urządzenia, jak Cartircat typu I, IX i HI (V2£ C. Zeiss Jena, NRD), Coradimaat (G. Córa di AG, Szwajcaria), Ccraeraph (Contra vee AG, Szwajcaria), liarcoat (Hagen Systems International, Holandia), KARI-2 (IGi£, ’,7ar-szawa 1970) i inne.
Carttimat jest precyzyjnym koordynatografen tranzystorowym i stanowi uniwersalny system przetwarzania danych; Składa się z następujących części: 1) precyzyjny stół' kreślarski z elektronicznym sterowaniem i zespołem napędowym, 2) pulpit operacyjny, » czytnik taśmy, ą) perforator taśmy, >) czytnik kart, 6) autcaatyozna naszyta pisząca 0pfcio3 >27 drukująca wyniki liczbowe, 7) część speojalna z elektronicznym sterowaniem,
8) maszyna licząca sterowana programami stałymi z pulpitem operacyjnymi oraz czytnikiem i perforatorem taśmy. Zestaw części 1-6 stanowi Carti-mat I, dołączenie części siódmej daje Cartinat II, a komplet wszystkich ośmiu elementów wchodzi w skład Cartlmatu III (rys. 22ą). Koordynat ogref Cartimat jako system uniwersalny służy zarówno do graficznego nanoszeniu zadanyoh cyfrowo wielkości, jak też do pomiaru i automatycznej rejestracji współrzędnych punktów na istniejącej mapie. Urządzenie automatycznie wyznacza na rysunku punkty, kreśli linie ciągłe prostG lub krzywe, kółka
1 znaki specjalne (kwadraty, trójkąty) oraz wypisuje czterocyfrowa numery punktów, średni błąd naniesienia punktu nie przekracza ^,0> mm, a szybkość kartowanie wynosi ćo 10 punktów na minutę przy średniej odległości około 6 cm pomiędzy punktami lub do Z5 mm długości linii na sekundę,
7? pracach kartograficznych spotyka się zagadnienie zmniejszania 1 powiększania map. Hoże się to odbywać w sposób elementarny aa drodze przenoszenia treści mapy na mapę o innej skali za pomocą przyrządów kreślsr-