image9

Alternacje typu III (w tematach czasownikowych)

Alicrnacja o: a

Towarzyszy derywacji aspektowej oraz derywacji czasowników wielokrotnych (chodzić : chadzać). W tych samych warunkach zachodzi alternacja u • a (mówić : mawiać).

-    Alternacja e : a

Zachodzi w łych samych wamnkach co aluroacja o • a (lecieć. imać).

-    Alternacja 0 : V

Towarzyszy fleksji aspektowej, ale tylko tworzeniu tematów impericktywnych od tematów pcrfeklywnych, zawierających rdzeń sylabiezny.

-    Alternacja O : i/y

Samogłoski i/y pojawiają się w rdzeniach zakończonych na spółgłoskę różną od płynnej Wybór /A zależy od poprzedzającej spółgłoski: po miękkich jest po twardych y.

-    Alternacja O: e

Ahcrnat *.• występuje w rdzeniach zakończonych na spółgłoskę płynną (trzeć ■ wycierać, zabrać : zabierać), l a alternacja charakterystyczna jest także dla mieć. pleć.

-    Alternacja 0 : a

Zachodzi w asylabicznym rdzeniu czasownikowym, zawierającym w wygłosie spółgłoskę r. jeżeli po nim występują afiksy o nagłosie spółgłoskowym. Spotyka sic ją w f. czasu przeszłego (tarł), imiesłowach (wytarłszy) i rzeczownikach (tarcie, tarka).

Alternacje rzadkie

i : o ograniczona do derywatów rzeczownikowych, tworzonych paradygmatyeznic od czasowników z rdzeniem -pij . -bij-. wij (rozbijać : rozboju).

~ i. u — od tych samych rdzeni, co powyżej., przed sufi k sam i w nagłosie spółgłoskowym (bójka).

-    ‘e : o ograniczona do kilku rdzeni czasownikowych: wieźć : wozić, wieść : wodzić, nieść ; nosić, dozierać . dozorować, leżeć : położyć. W takich samych warunkach zachodzi alternacja e : a (leźć: łazić).

-    u : y — w czasownikach denominalnych (słuch : słyszeć). W podobnych warunkach występuje dery wacja u : 0 (suchy : suchszy).

-    O: o — chcieć : ochota, gnać. gonić.

0: u — girlsa : girlaska.

6