IMG78

vl-tW

/7/zr/nfaoczesnym trzymaniu w ukryciu ważnej części siebie samego. Dane sugerują, że dociąż otoby z możliwymi do ukrycia piętnami mogą wydawać się odprężone w czasie interakcji, to jednak doświadczają one głębokiej aktywacji poznawczej swego piętna. Tak więc model zaabsorbowania, chociaż skonstruowany dla wyjaśnienia poznawczych konsekwencji zachowania sekretu w ogóle, ma wiele do zaoferowania, jeśli chodzi

0    zrozumienie specyficznych skutków utrzymywania piętna w tajemnicy przed innymi.

Implikacje zdrowotne a możliwe do ukrycia piętna

Istnieje nieco danych świadczących o tym, że ukrywanie piętna może także odbijać się niekorzystnie na zdrowiu fizycznym. Na przykład stwierdzono, że zakażenie HIV postępuje szybciej u tych seropozytywnych mężczyzn, którzy ukrywają swoją homoseksualną tożsamość, niż u tych, którzy ujawniają ją bardziej otwarcie (Cole i in., 1996). Podobnie Crandall i Coleman (1992) stwierdzili, że osoby seropozytywne, które nie ujawniają swego stanu innym, znaczącym osobom, na ogół stają się bardziej izolowane, bardzie) depresyjne i lękowe niż te, które selektywnie zwierzają się ludziom, których darzą zaufaniem.

Wykazywano, ze ukrywanie sekretu może być korzystne (Kelly, McKillop, 1996; Vangelisti, 1994). Oczywiście ludzie zwykle nie utrzymują czegoś w sekrecie z urojonych czy błahych powodów i ma sens twierdzenie, ze często istnieją ważne przyczyny ukrywania piętna. Do takich przyczyn należy na przykład możliwość zetknięcia się z negatywnymi reakcjami lub naruszenia osobistych granic, którego może pragnąć słuchacz Istotnie, obawa przed nieprzychylnym przyjęciem, jeśli ukrywane piętno zostanie ujawnione, jest prawdopodobnie tym, co motywuje większość ludzi, którzy są w stanie ukrywać swoje piętna, aby utrzymać osiągniętą pozycję. Na przykład ktoś przyznaje się do piętna, lecz osoba, której ujawnił tę informację, nie potrafi sobie z nią poradzić i zamyka dalszą dyskusję. W sytuacji tego rodzaju od osoby z możliwym do ukrycia piętnem nadal wymaga się ukrywana go, lecz teraz najgorsze jej obawy zostały potwierdzone: ludzie naprawdę nie rozumieją. Usiłowania zmierzające do zachowania sekretu mogą więc zostać podjęte od nowa z jeszcze większą gorliwością.

W pewnych warunkach, na przykład w obecności audytorium dającego wsparcie

1    poczucie bezpieczeństwa, albo kiedy można zachować anonimowość, ujawnienie ukrytego piętna może mieć wpływ wysoce dobroczynny. Korzystne skutki dla zdrowia, wynikające z ujawnienia traumatycznych doświadczeń, wielostronnie badał Pen-nebaker ze współpracownikami (zob. Pennebaker, 1990). W jednym z takich badań (Pennebaker, Kiecolt-Glaser, Glaser, 1988), uczestnicy opisywali szczegółowo zdarzenia (wśród których wiele było potencjalnie stygmatyzujących - na przykład kazirodcze molestowanie, dopuszczanie się przemocy, doprowadzenie żony lub męża do popełnienia samobójstwa), o których nie rozmawiali z innymi. Osoby, które napisały więcej o ukrywanych zdarzeniach („ujawniające dużo”), wykazywały lepszą reakcję immunologiczną, niż osoby „ujawniające mało" i osoby z grupy kontrolnej. Według Pennebakera i jego współpracowników mechanizm stanowiący podłoże tego zjawiska polega na tym, ze ekspresja emocjonalna wiąże się z konfrontowaniem myśli i uczuć,

Ukryte touty ukrytego ptftna

które dotyczą stresujących zdarzeń. Dzięki temu procesowi ludzie mogą być zdolni do restrukturalizacji poznawczej zdarzeń i lepszego ich zrozumienia. Jest także możliwe, że akt ekspresji czyni cuda, pozwalając ludziom złagodzić sprawowaną przez nich kontrolę umysłową i eliminując w ten sposób koszty nieustającej głębokiej aktywacji.

Lepore (1997) także stwierdził, że ujawnienie swych przeżyć wspierającemu audytorium w reakcji na stresujące zdarzenie jest korzystne dla zdrowia. U osób w grupie eksperymentalnej, które poinstruowano, żeby zapisały swoje najgłębsze myśli i uczucia dotyczące zbliżającego się egzaminu dyplomowego, nastąpił spadek objawów depresyjnych w okresie od jednego miesiąca (czas 1.) do trzech dni (czas 2.) przed egzaminem. U osób w grupie kontrolnej, które pisały na jakiś banalny temat, w tym samym okresie utrzymał się stosunkowo wysoki poziom symptomów depresyjnych. Podobnie jak Pennebaker, Lepore utrzymuje, że możliwość wyrażenia swoich myśli i uczuć dotyczących określonego stresora, zmniejszając emocjonalne oddziaływanie natarczywych myśli i uczuć, zmniejsza głęboką aktywację poznawczą stresora i w ten sposób eliminuje zaabsorbowanie poznawcze i jego koszty.

Postępy technologii mogą dostarczyć dodatkowych sposobów ujawniania piętna. Jest nieco danych świadczących o tym, że Internet może być wartościowym środkiem „demarginalizacji tożsamości” dla ludzi z możliwymi do ukrycia piętnami. McKenna i Bargh (1998) stwierdzili, że gdy ktoś staje się członkiem grypy dyskusyjnej, związanej z marginalizowanym aspektem jego tożsamości, prowadzi to do większej samoakceptacji, jak również do większego prawdopodobieństwa ujawnienia rodzinie i przyjaciołom możliwego do ukrycia piętna.

Możliwe do ukrycia piętna a kontrola umysłowa

Czy istnieje jakiś sposób pozwalający usunąć z umysłu możliwe do ukrycia piętna? Być może największym pragnieniem, jakie mogłaby mieć osoba z możliwym do ukrycia piętnem, byłoby nie zniknięcie piętna, lecz zniknięcie myśli o nim. Jest interesujące, czy mogłyby istnieć takie warunki, w których myśli rzeczywiście uległyby zapomnieniu - kiedy można by zapomnieć o swoim osobistym piętnie i życie płynęłoby dalej bez tego umysłowego zamętu, który z reguły towarzyszy zaabsorbowaniu. Możemy wyobrazić sobie kilka sposobów, jakimi można by to osiągnąć.

Jedna możliwość, to „automatyzacja tłumienia". Jeśli dana osoba uzyska dużą wprawę w kontroli umysłowej, może ją wykonywać umiejętnie i skutecznie. Na przykład jednostka z nikczemną przeszłością, którą pragnie zataić, po wielu latach I ukrywania jej może stwierdzić, że ukrywanie to staje się łatwiejsze. Podobnie jak uczymy się jeździć na rowerze i potem nie zapominamy tej umiejętności, tak osoba dysponująca dobrze wyćwiczonymi, skutecznymi strategiami tłumienia, może być zdolna do kontrolowania ekspresji i świadomie dostrzegalnych reperkusji zaabsorbowania. Nie ma prawie żadnych aktualnych badań dotyczących tej możliwości, lecz pogląd, że świadoma kontrola umysłowa może się stać automatyczna, a zatem skuteczniejsza, zasługuje na zbadanie w dziedzinie stygmatyzacji (zob. Smart, Wegner, 1996; Wegner, 1994; Wegner, Bargh, 1998). Przecież jednostka często ma jakieś piętno