IMG 29

192 • Jobates

ogniem, zasiać smocze zęby i zabić wyrosłych z nich wojowników. Ponadto Ajetes polecił mu pokonać smoka, który strzegł złotego runa. Król był przekonany, że J. nie sprosta zadaniom i zginie, a złote runo nadal będzie jego własnością. W tym krytycznym momencie bohaterowi pomogła Hera - zakochała się w nim córka króla Ajetesa, _» Medea, która była czarodziejką. Przy pomocy Medei J. zdobył złote runo, po czym obiecał jej małżeństwo i wrócili do Jolkos. Pelias władzy nie oddał, a po jego śmierci syn Akastos wypędził J. z Jolkos. Młodzieniec wędrował z Medeą bardzo długo, aż przyjął ich wreszcie król —>Koryntu —»Kreon. Tu się zatrzymali, Medea urodziła dwóch synów: Mermerosa i -> Feresa. Ale J. nadal myślał o zdobyciu tronu; żeby go sobie zapewnić, poślubił córkę Kreona -> Kreuzę (—»Glauke) i odprawił Medeę. Nie przewidział, że miłość Medei przerodzi się w nienawiść, a konsekwencje tego będą okrutne. Medea, wiedziona nienawiścią, zabiła Kreuzę i jej ojca, następnie zabiła też synów J. Od tej pory dręczyła J. rozpacz. Nie wiadomo, jak zakończył on życie; jedni mówią, że zabił się z rozpaczy, inni, że zabiła go spadająca rufa okrętu Argo, kiedy odpoczywał, leżąc w pobliżu okrętu. • Postać J. i historię jego życia przedstawiali starożytni pisarze. Ukazuje się ona już w eposach Homera. W III w. p.n.e. powstał epos Argonautikś Apolloniosa z —» Rodos (J. Rostropowicz, Apolloniosa z Rodos epos o Argonautach, Opole 1988). Także tragediopisarze Eurypides i Seneka w swoich sztukach pt Medea przywołują postać J., choć każdy inaczej. Uczne dzieła starożytne eksponują tę postać: malowidła, reliefy, obrazy, rzeźby. Także nowożytni artyści stworzyli wizerunek bohatera, np. marmurowa rzeźba B. Thorvald-sena Jazon ze złotym runem (1802-1803) znajduje się w muzeum artysty w Kopenhadze. Miedzioryty G. Bona-sonego Historia Jazona i Medei (ok. 1574) z kolekcji Reh-digerana z Wrocławia oraz Jazon zdobywający złote runo Cornelisa II Bloemaerta z kolekcji S. Smolikowskiego można obejrzeć w Muzeum Narodowym w Warszawie. J. jest również bohaterem tragedii P. Corneillea Medea (1635) i Zdobycie złotego runa (1659) oraz J. Anouilha Medea (1946). Patrz także Apsyrtos, Erato, Feakowie, Fryksos, Hypsipyle, Kastor i Polideukes, Kreteus, Minyas, Pelasgos, Tessalos, Toas.

Jobates, lobates, król Lykii. Ojciec —»Antei (—» Steneboi), małżonki króla -»Projtosa, która niesłusznie oskarżyła —> herosa —»Bellerofonta o to, że chciał ją uwieść. Ostatecznie, po wykonaniu przez herosa wielu zadań, wymagających wielkiej odwagi i siły, J. oddal mu swoją córkę za żonę oraz odstąpił połowę królestwa. • Imię bohatera pojawiło się w tytule zaginionej tragedii Sofoklesa Jobates. Wizerunek króla Lykii przetrwał na kilku malowidłach wazowych z VI/V w. p.n.e.

Jokasta, Epikaste, córka —> herosa tebańskiego Menoj-keusa. Siostra Hipponome i -» Kreona. Małżonka króla Teb -* Lajosa, z którym miała syna —> Edypa. Następnie żona tegoż Edypa, któremu urodziła synów: —»Eteoklesa i —> Polynejkesa oraz córki: —»Antygonę i -»Ismenę. Dowiedziawszy się o popełnionym nieświadomie kazirodztwie, popełniła samobójstwo. * Jej postać występuje w tragedii Król Edyp (429-425 p.n.e.) Sofoklesa, a wcześniej pojawia się już u Homera, gdzie nazywa się Epikaste (-» Odyseja, pieśń XI, w. 271 nn.).

Jolaos, lolaos, syn przyrodniego brata -»Heraklesa, -> Ifi-klesa, i Automeduzy. Serdeczny przyjaciel i nieodłączny towarzysz Heraklesa, który po śmierci -> herosa zaopiekował się jego dziećmi, broniąc je przed -> Eurysteusem, jak podaje Eurypides w tragedii Heraklidzi. • Jego postać utrwalili artyści na wielu malowidłach wazowych. Patrz także Hydra.

Jolaos

Jole, Jola (gr. lole), córka króla Ojchalii -» Eurytosa, porwana przez ->Heraklesa. Umierając, Herakles polecił swemu synowi —> Hyllosowi poślubić J. • Zachowały się nieliczne malowidła wazowe z jej wizerunkiem z Vł/V w.