IMG 43

220

Kyknos

boki sen. Nieoczekiwaną śmierć w młodości bogowie uważali za największy dar.² K. znana z utworów Kallima-cha i Owidiusza, legendarna heroina grecka pochodząca z wyspy Naksos; zakochał się w niej Akontios. Pragnąc pojąć K. za żonę, podrzucił jej w świątyni —»Artemidy jabłko z napisem: „Przysięgam, że wyjdę za mąż za Akon-tiosa”. Słowa te K. przeczytała głośno, składając automatycznie przysięgę wobec bogów. Przed rodzicami zataiła to zdarzenie, gdy zaś usiłowano wydać ją za mąż - ciężko zapadła na zdrowiu. Dopiero wyrocznia delficka wyjaśniła, że dziewczyna jest związana przysięgą wobec bogów i musi zostać żoną Akontiosa.

Kyknos,¹ syn -> Apollona i Hyrii. Mieszkający w okolicy pomiędzy Kalidonem a Pleuronem myśliwy, który swoim kapryśnym usposobieniem zraził do siebie wszystkich towarzyszy, z wyjątkiem najwierniejszego, Fylliosa. Gdy pewnego razu Fyllios odmówił spełnienia jego zachcianki, K. skoczył do jeziora i utonął; —>Zeus zamienił go w łabędzia (gr. ‘kyknos’ - ‘łabędź'). Po jego śmierci matka rozpłynąć się miała we łzach, które utworzyły jezioro, od jej imienia nazywane Hyrią.² Imię K. nosił również syn —> Posejdona i Kalyke, król Kolonaj w Troadzie. Druga jego żona, Filomenę, usiłowała uwieść jego syna z pierwszego małżeństwa, -> Tenesa. Gdy ten odrzucił jej zaloty, Filomenę oskarżyła Tenesa o nastawanie na jej cześć. Za jej namową też K. kazał zamknąć dzieci, tj. Tenesa i He-miteę, w skrzyni i wrzucić ją do morza. Skrzynia dopłynęła do brzegów wyspy Tenedos, gdzie Tenes został królem. Żałując swego czynu, K. odszukał syna i wraz z nim wyruszył pod -> Troję, by pomóc —» Priamowi. Obydwaj z synem zginęli z ręki —> Achillesa, Posejdon zaś zamienił K. w łabędzia. ³ Imię to nosił także —> heros tesalski, syn -> Aresa iPelopei, córki —>Peliasa. Zabijał on podróżnych na drodze z doliny Tempe do Termopil, pragnąc z ich czaszek wznieść ojcu świątynię. Został zabity przez -» Heraklesa pod Itome w Tesalii. ⁴ Inny K. był synem Aresa i Pyrene, zginął w pojedynku zabity także przez Heraklesa. Aresowi, który chciał pomścić śmierć syna, przeszkodził Zeus, ciskając piorun. Wówczas Ares zamieni! syna w łabędzia.⁵ Syn Stenelosa, króla Ligurów, będący przyjacielem -» Faetona. K., zrozpaczonego po śmierci przyjaciela, Apollo zmienił w łabędzia i umieścił na niebie jako konstelację.

Kyme patrz Cumae

Labdakidzi, ród tebański wywodzący się od króla -» Lab-dakosa, który był ojcem —> Lajosa, króla Teb, i dziadkiem _> Edypa. Patrz także Antygona, Chrysippos, Harmonia, Polidor.

Labdakos, król Teb, wnuk -> Kadmosa i -»Harmonii, ojciec -> Lajosa i dziad -»Edypa. Założyciel dynastii -» Labdaki-dów; nazwą tą określano słynnych Tebariczyków: Edypa, -> Polynejkesa, -> Eteoklesa, -» Antygonę i Ismenę. Jego panowanie zaznaczyło się wojną przeciw -> Pandio-nowi, królowi Aten.

Lachesis (‘przeznaczająca’), jedna z trzech -> mojr, córek -> Zeusa i —»Temidy, siostra —» Kloto i —» Atropos. Mierzyła długość nici ludzkiego żywota, którą przędła Kloto. Czuwała nad ludzkim losem. Patrz także Decuma, parki.

Ladon, ¹ stugłowy smok, który pilnował ogrodu -f§ Hespe-ryd ze złotymi jabłkami —* Hery. Potomek —> Tyfona i -»Echidny (bądź —» Gai lub —> Keto i —» Forkysa). Zginął trafiony zatrutą strzałą -» Heraklesa, w czasie wyprawy -> herosa po złote jabłka z ogrodu Hesperyd, zleconej mu przez -» Eurysteusa. Bogini Hera przemieniła go w gwiazdozbiór.² L. to również imię boga-rzeki, dopływu -> Alfejosu. Był synem —> Okeanosa i —> Tethys, mężem Stymfalis, ojcem Dafne i Metope. Na jego brzegu -> Pan zobaczył piękną —> nimfę —> Syrinks, w której się zakochał. Nimfa zaskoczona jego obecnością, a pewnie bardziej wyglądem (był to bowiem bóg z koźlimi nogami, rogami i długimi wąsami), uciekając przed nim, rzuciła się do rzeki, która przemieniła ją w szumiącą trzcinę. ³ Imiennicy L. występują w literaturze rzymskiej, np. u Wer-giliusza jest nim jeden z towarzyszy -> Eneasza. • Malowidła wazowe uwieczniły smoka L. Patrz także gorgony, graje.

Laertes, syn Arkejsiosa i Chalkomeduzy. Wywodził się z rodu -»Deukaliona. Mąż -> Antiklei, córki -»Autolikosa, z którą miał dwoje dzieci: syna —> Odyseusza i córkę Kti-mene. Podczas wyprawy trojańskiej i nieobecności Odyseusza przeniósł się do posiadłości wiejskiej i nie ingero-