image (13) jpeg

M«x Fricdllndcr bardzo późno ogłosił eseje poświęcone znawstwu Ukazały    _Q

się one w 1942 r. w zbiorze: On Art and Connoisseunhip ^M, wielokrotnie potem    Mm M(

wznawianym i tłumaczonym Nic tworzą one całości, ani tez nic składają się na    _nm

zwartą teorię czy wykład metody. Wiele jest w nich natomiast praktycznych rad    ^

i ostrzeżeń skierowanych do ząjmijjących się znawstwem historyków sztuki Naj-    wucchn

częściej pojawiająca się przestroga dotyczy nazbyt scjentystycznyeh aspiracji hi-    _c/^_{m inr}

storyków sztuki, próbujących nadać uprawianej przez siebie dyscyplinie status    bardziej

prawowitej nauki, co najlepiej ilustrują słowa samego FriedlOndera, którego pi-    _{na dro}j_;

sanki swada i umiejętności literackie dorównują jego talentowi koneserskiemu    chodząc

„Tak jak nie można stworzyć dzieła sztuki na podstawie wiedzy, tak też nie da się    mowom

na podstawie wiedzy dzieła zrozumieć. Choć będziemy z powodzeniem wysubtcl-    Fńedł&r

niać unaoczniającą, charakteryzującą wymowę słów, nigdy nie pokryje się ona    zaangaż

całkowicie z wrażeniem jakie wywołuje dzieło sztuki Zawsze to. co rozstrzygają-    wartość

cc pozostanie niewypowiedziane” *\ I jeszcze jeden cytat, który mógłby być mol-    eksperte

tern niniejszego oitykułu. „Nauka jest tym bardziej nauką, im więcej osiąga bez-    p_re

spornych wyników. Wedle tej miary historia sztuki zajmuje w hierarchii nauk    _UTaz z<

nader podrzędne miejsce” *.    _Slę

W refleksji metodologicznej Friedlindera najciekawszym wydaje się pojęcie    zadanie

imaginery pupilage ⁴V Znawca, jak sądził Fnedlftnder, jest, czy też powinien stać się, swego rodząju uczniem malarza, którego obrazy analizuje Powinien w swojej    zarówn

wyobraźni uczestniczyć w procesie tworzenia, powstawania obrazu, a więc tym    czyniła

samym poznać twórczą osobowość artysty, jego upodobania, wyczucie piękna    suhstan

Oznacza to również poznanie możliwości artysty i jego ograniczeń, wizji jego    history

sztuki, a nawet sposobu przenoszenia na płótno właściwego mu widzenia natury    refleks

Pojęcie imaginery pupiloge nie ma dla Fhedlandera charakteru teoretycznej defi-    mozliw

nicji, a raczej służy wyłożeniu kilku praktycznych wskazówek Friedlftnder poleca    bMń i

m la skupienie się nad dokładną analizą niewątpliwych dzieł badanego malarza.    3^ _m(

czego rezultatem ma być wyrobienie w sobie idealnego obrazu jego twórczości,    \,

do którego należy odnosić każde badane dzieło Przy czym ideał ten nie może być    j_c

niezmienny, musi podążać za rozwojem artystycznym mistrza Nie może też opie-    wokół

rać się na dziełach niepewnych i wątpliwych, zła atrybucja, jak twierdzi Friedllnder.    (RRP)

ukazuje ignorancję badacza nie tylko wobec osoby malarza, któremu przypisał on    znawJ

błędnie obraz, ale i wobec tego, którego nie rozpoznał⁴¹    2 jedli

Propozycja Friedl&ndera - duchowe, wyimaginowane uczestnictwo w proce-    cześin

ik powstawania obrazu, porównywanie dzieła do wyrobionej w umyśle badacza    zdniJ

wiąjt twórczości mistrza, nie ma już nic wspólnego z zestawianiem i analizą    w\dal

foaacjególmth form w obraac Intuicja, dla FriedlAndera, igła magnetyczna,    groniJ

drogę ku określeniu autorstwa, wyrasta z wrażenia całości, nigdy    . 1

■■■■•fttowych, wyabstrahowanych porównań szczegółu Friedllnder przeczy    4Q ol

■ m

SMł ■ ■