IMGB64

286 Truikawki

ne w językach flamandzkim, niemieckim i angielskim „frigo". Są to wykopane z matecznika późną jesionią sadzonki pozbawione liści, wiązane w pęczki, pakowane w woreczki foliowe, a następnie w skrzynki i przechowywane w chłodni w temp. -2°C do czasu sadzenia w określonym terminie na miejscu uprawy prowadzonej do plonowania.

13.6. Technologie uprawy

13.6.1. Uprawa w gruncie szklarni lub tunelu

Warunki uprawy. Do nasadzeń wykorzystuje się sadzonki przygotowane na zago-nie-szkólce, w skrzyniach inspektowych lub doniczkach. Bardzo korzystnie wpływa nawożenie gleby torfem niskim, wg Mullera i Preisinga (1971) w dawce 1,5 m³ na 1 ar. a wg Roorda van Eisinga (1970) w dawce 5 m³ na 1 ar. Gorsze efekty dawało nawożenie obornikiem. Bezpośrednio przed sadzeniem wskazane jest nawożenie mineralne mieszanką wieloskładnikową w dawce 5—7 kg na 1 ar. Sadzonki sadzi się od końca listopada do połowy grudnia na zagonach w 4 lub 5 rzędach w rozstawie 25 x 30 cm.

W pomieszczeniach ogrzewanych „pędzenie" można rozpocząć od połowy stycznia. utrzymując początkowo temperaturę pomieszczenia na poziomie B—12°C (wyższą w dni słoneczne). W miarę poprawy warunków świetlnych temperaturę w ciągu dnia należy podnieść do 15—20°C. Temperatura w nocy może być obniżana do około 8°C.

Wysadzone rośliny należy dokładnie podlać. Do początku kwitnienia nawadniać można w miarę potrzeby z góry — za pomocą deszczowni lub węża z sitkiem. Kwitnące i owocujące rośliny lepiej nawadniać za pomocą urządzeń naziemnych, np. dwustronnie perforowanych, czarnych rękawów polietylenowych rozłożonych między rzędami truskawek. Nawadnianie bez zwilżania roślin

zapobiega występowaniu chorób grzybowych. Od początku kwitnienia, a zwłaszcza w okresie owocowania, należy często wietrzyć, a nawet podgrzewać pomieszczenia w pochmurne i wilgotne dni. aby obniżyć wilgotność powietrza i zapobiec gniciu owoców występującemu w wyniku porażenia kwiatów grzybem Bolritis cinered.

W krajach zachodnich powszechne jest ściółkowanie czarną folią. Przykrywa się nią zagony przed kwitnieniem. W miejscach, gdzie rosną rośliny nacina się folię na krzyz i przez otwory delikatnie wyciąga część nadziemną na wierzch. Deszczownia pozostaje pod folią. Ostatnio powszechniejsze jest rozścielanie czarnej folii przed sadzeniem sadzonek i nacinanie otworów w miejscach sadzenia. Na dużych powierzchniach wszystkie te czynności (rozścielanie folii, nacinanie otworów i sadzenie) wykonuje się za pomocą odpowiednich maszyn. Folia spełnia kilka istotnych funkcji: jest podściółką dla owoców, które dzięki temu nie ulegają zabrudzeniu, hamuje wzrost chwastów i parowanie wody z gleby, a tym samym ułatwia utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza.

Zapylanie. Na małych plantacjach można każdy kwiat zapylać ręcznie za pomocą miękkiego pędzelka 2—3-krotnie w ciągu dnia i po paru dniach zabieg powtórzyć.

Uprawiając truskawki na dużych powierzchniach wielu autorów zaleca wstawianie do szklarni lub tuneli pni pszczelich w okresie kwitnienia roślin. Jedna rodzina pszczela może przypadać na 1,0—1,5 tys. m² plantacji. Vanderbruggen i inni (1979) przy uprawie truskawki w tunelach rozpoczynanej w chłodnym okresie zalecają przestawianie uli wieczorem do następnych tuneli, z tym że przynajmniej co trzeci dzień ule powinny wracać do tych samych tuneli, aby wszystkie rozwijające się kwiaty zostały zapylone. Przy ciepłej, słonecznej pogodzie przestawianie uli jest zbyteczne, gdyż pszczoły oblatują wówczas także sąsiednie tunele, które powinny być w ciągu całego dnia otwarte.

Muller i Preising (1971) wskazują na możliwość użycia do zapylania plecakowego opryskiwacza lub opylacza przestawionego na pracę tylko strumieniem powietrza.

Doświetlanie. We wczesnej uprawie w ogrzewanych szklarniach korzystny wpływ na wczesność plonowania wywiera ^oświetlanie. będące przedłużeniem dnia. Doświetlanie rozpoczyna się w połowie stycznia i stosuje przez około 40 dni. Rośliny powinny być doświetlane przez 8 godzin na dobę w godzinach np. od 22.00 do 6.00 (ze względu na tańszą taryfę nocną za energię elektryczną). Doświetlać można za pomocą lamp żarowych, zawieszonych na wysokości 2—2.5 m nad roślinami. Moc żarówek na 1 m² powinna wynosić 20 W. Według Scho-ser a (1966) wystarczająca intensywność światła dla przedłużenia dnia w uprawie truskawki wynosi 100 lx.

Nawożenie dwutlenkiem węgla Doświadczenia nad wzbogacaniem atmosfery w C0₂ w czasie uprawy truskawki w szklarniach wykazały celowość stosowania tego zabiegu. Przyspiesza on bowiem rozwój roślin i plonowanie. Okres wzbogacania atmosfery w C0₂, zwłaszcza w słoneczne dni, trwa 4—6 tygodni. Temperatura w tym czasie musi być podwyższona do 25°C, a stężenie COj 1,5% obj. uważa się za optymalne.

13.6.2. Uprawa w pomieszczeniach przesuwnych

Glebę przygotowuje się jak w uprawie w pomieszczeniach stałych. Podobne jest także nawożenie organiczne i mineralne. Sadzonki bezpośrednio z matecznika lub z najwcześniejszych nasadzeń z zagonu-szkółki sadzi się na miejsce stale na początku sierpnia na zagonach w czterech rzędach w rozstawie 25 x 30 cm. Jeżeli nie ma opadów, należy stosować nawadnianie, które sprzyja szybkiemu ponownemu ukorzenieniu się sadzonek. W grudniu trzeba nasunąć na rośliny osłonę, tj. szklarnię lub tunel foliowy. W razie silnych mrozów rośliny przykryć luźno roz-strzęsioną słomą. Gdy wiosną nastanie dodatnia temperatura, odsłania się tylko rośliny, a słomę pozostawia między nimi jako ściółkę.

Także w pomieszczeniach przesuwnych wskazane jest nawadnianie za pomocą urządzeń naziemnych (np. perforowanego rękawa polietylenowego), które należy rozłożyć pod ściółką ze słomy.

Regulowanie warunków klimatycznych j zabiegi pielęgnacyjne są takie same jak w nie ogrzewanych pomieszczeniach.

Ze względu na bardzo zmienny przebieg pogody w miesiącach wiosennych w poszczególnych latach, wskazane jest posiadanie odpowiedniej liczby przenośnych nagrzewnic olejowych lub elektrycznych pie-cyków-wentylatorów. dzięki którym w nocy utrzymywana jest temperatura powyżej 0'"C

13.6.3. Uprawa w pojemnikach

Pudelski (1964) w badaniach nad doświet-laniem rozsady warzyw wykorzystał te same lampy do pędzenia truskawki. Były to agregaty złożone z 10 świetlówek 40-watowych przypadające na powierzchnię 1,2 m² i zawieszone na wysokości 20 cm od wierzchołków rośliny. Natężenie światła wynosiło 12 tys. Ix. Sadzonki truskawki ukorzenione już w mateczniku w substracie torfowym, w cylindrach z PCV o średnicy i wysokości 18 cm, ustawiono pod koniec stycznia na stołach w rozstawie 20 x 25 cm. Doświetlano je po 8 godzin na dobę —jedną partię roślin od godziny 16.00 do 24.00, a drugą od 0.00 do 8.00. Zbiory przypadały na koniec marca i kwiecień.

W Akademii Rolniczej w Poznaniu uprawiano również kilka odmian truskawek w cylindrach z PCV o średnicy 20 cm i pojemności 5 dm* wypełnionych podłożem torfowo-korowym (w stosunku objętościowym 1:1) współrzędnie z pomidorem, którego uprawę przedłużono do 10 miesięcy (Se-kretarczyk 1983). Sadzonki truskawki ukorzenione były w cylindrach na mateczniku. Rozsadę pomidora w cylindrach o pojemności 5 dm⁵ z kwitnącym jednym kwiatostanem ustawiono 10 marca na workach. Przed rozłożeniem worków z podłożem, czyli do początku stycznia, cylindry z truskawkami przechowywano w skrzyniach inspektowych, po czym ustawiono je rzędem na pasach z folii po obu stronach worków (rys. 13.1).

Do czasu wniesienia rozsady pomidora temperatura powietrza w szklarni utrzymywana była zgodnie z wymaganiami truskawki, potem zaś regulowano temperaturę zgodnie z wymaganiami pomidora. Pomidory przez cały okres uprawy nawadniano i nawożono za pomocą urządzeń kroplujących, a truskawki podsiąkowo z dokładnie wypo-