IMG�58

sta"²¹, tym samym bliższa potrzebom dnia dzisiejszego i nadchodzącego „jutra". Jak powiedział Gustaw Le Bon: „państwo to w rzeczywistości my i tylko siebie możemy oskarżać o złą organizację”²².

Nauczyciel widzący możliwości poprawy, a więc pewnej zmiany na lepsze, staje przed szansą widzenia swojej pracy w szerszym kontekście. Nie tylko w perspektywie swojej szkoły, ale również bliskiego i dalszego środowiska. Ma tym samym możliwość stawiania pytań i proponowania rozwiązań w obszarze swojej działalności. Jednakże powinien on mieć też okazję do oddziaływania na innych nauczycieli poprzez włączanie ich w krąg osobistych niepokojów i poszukiwań oraz poprzez upowszechnianie informacji o własnych odkryciach i projektach.

Znaczącą trudność w odnajdywaniu kierunku przemian, na którą wskazuje H. Kwiatkowska, stanowi znamię otaczającej nas rzeczywistości, w której, jak podaje: „przeszłość ma coraz mniejszy wpływ na stwarzaną przyszłość”²³. W takim przedstawieniu współczesności jej poznanie staje się powszechnym zadaniem a nie oferowanym darem.

Słuszne więc wydaje się poświęcenie większej uwagi nauczycielom przy reformowaniu szkoły. Błędem byłoby sądzić, że instytucja ta powołana jest tylko dla ucznia i podchodzić do jej zmiany z takim nastawieniem, gdyż „w tej analizie zagubiona jest osoba nauczyciela, realizacja przez szkołę jego potrzeb zawodowych, rozwoju osobowego, potrzeby awansu itp."²⁴ Jest ona zatem tak samo ważnym miejscem dla nauczycieli — bezwzględnych nośników wszelkiej innowacji mającej dotrzeć do ucznia, jak i dla samego ucznia. Bowiem od kondycji nauczycieli zależy nie tylko poczucie własnej zawodowej podmiotowości, ale właśnie doświadczenia uczniów, ich jakość i zakres²⁵.

Nie bez racji autorzy Raportu Komitetu Ekspertów pod znamienitym tytułem Edukacja narodowym priorytetem orzekli, że w funkcjonowaniu systemu edukacji narodowej decydującą i strategiczną rolę spełnia nauc* ciel²⁶. Wszelkie zatem starania zewnętS dążące do modyfikacji tej instytucji ośwj-' towej nie powiodą się (o czym niejedna rj forma nas przekonała), jeśli się nie po*.

ska dla tej sprawy nauczycieli, zapoznajJ__J

się bliżej z ich opiniami i oczekiwaniami, ty I móc im pomóc w realizacji postulatu „uczę- I nia się zmiany i do zmiany”²⁷.

Uczestnictwo nauczyciela w zmianie oświatowej, jej koncypowaniu i realizacji sta- I je się powoli takim samym jego obowiązkiem jak choćby planowanie procesu dydaktycznego²⁶. W świetle krótkiego przecież I czasu „odnowy”, innowacje oświatowe wydają się potrzebne z tego względu, że szkoły w wielu przypadkach nie nadążają za potrzebami współczesnego świata, za potrzebami uczniów i nie dorastają do oczekiwań żywionych wobec szkolnictwa.

Inetta Nowosad

²¹    H. Kwiatkowska: Nauczycie/demokratycznego społeczeństwa - preferencje kwalifikacyjne, (w:) Edukacja nauczycielska..., op. cit., s. 133.

²²    G. Le Bon, cyt. za C. Banach: Edukacja nauczycielska wobec wyzwań transformacji systemowej i reformy edukacji, (w:) Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata, red. A. Siemak-Tylikowska, H. Kwiatkowska, S.M. Kwiatkowski. Warszawa 1998, s. 265.

²³    H. Kwiatkowska: Edukacja nauczycieli..., op. cit. s. 124.

²⁴    Tamże, s. 51.

²⁵    M. Czerepaniak-Walczak: Badanie w działaniu - fanaberia czy konieczność? (Integrowanie poznania i zmiany jako wyróżnik profesjonalizmu nauczycielskiego), (w:) Edukacja nauczycielska w perspektywie wymagań zmieniającego się świata, red. A. Siemak--Tylikowska, H. Kwiatkowska. S.M. Kwiatkowski. Warszawa 1998, s. 188.

²⁶    Edukacja narodowym priorytetem. Raport o stanę i kierunkach rozwoju systemu edukacji narodową w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa -Kraków 1989.

²⁷    C. Banach: Polska szkoła i system edukacji. Przemiany i perspektywy. Toruń 1999, s. 122.

²⁸    R.l. Arends: Uczymy się..., op. cit., s. 438.

M/,hi3 CTltnla