IMG�56

Nerwice

stanienia (chęci) i kształcić umiejętności i nawyki samodzielnego uczenia się, zdobywania wiedzy i doskonalenia własnej kultury intelektualnej (myślenia krytycznego i heurystycznego);

—    chciał i umiał korzystać z ułatwień, jakie daje M w pracy dydaktycznej postęp techniczny (musi być umiejętnym reżyserem i dyrygentem dydaktycznych środków technicznych);

—chciał i był „spolegliwym” i życzliwym młodzieży wychowawcą, często na płaszczyźnie partnerstwa (umiejętnie budzącym i wspierającym autoedukacyj-nepotrzeby młodzieży), chciał i był życzliwym i fachowym doradcą rodziców (musi też rozumieć potrzebę i umiejętnie włączać się w różnoraką opiekę nad młodzieżą);

—    chciał i był animatorem (inspiratorem), or-ganizatorcm i często realizatorem różnych poczynań cdukacyjno-kulturalnych w stosunku do środowiska młodzieży i szerszych kręgów społeczeństwa (z ramienia szkoły albo innych instytucji i organizacji oświatowych i kulturalnych);

—sam prezentował wartościową osobowość oraz czul potrzebę i umiał ustawicznie doskonalić się wielostronnie, jeżeli tak wiele i nieustannie ma „dawać” innym, podstawą bowiem autorytetu i oddziaływania na otoczenie w równym stopniu jest to, co się wie i umie, jak i to, lum się jest, jakim się jest człowiekiem i obywatelem;

—    miał wyrobioną „otwartą postawę” wobec postępu naukowego, pedagogicznego, społecznego i kulturalnego.

Jest przy tym rzeczą oczywistą, że żadne — choćby „najlepsze" studia w pełni „zawodowo gotowego” absolwenta nigdy nie dadzą. Wiele z wymienionych właściwości, nastawień i umiejętności szybko krystalizuje się i doskonali dopiero w toku pracy zawodowej w zależności od potrzeb, okoliczności, warunków i typu pracy. Jest to sprawa profesjonalnego dosko-aaknia się nauczycieli, w którego systemie — jak sadzimy — istotną rolę powinny odgrywać nie tylko różnorodne formy renowacji i aktualizacji wiedzy (studia podyplomowe i analogiczne), lecz szczególny akcent powinien by paść w pierszym rzędzie na dwie sprawy: 1) na należytą zorganizowaną pomoc (o tyle, o ile jest ona potrzebna) młodemu nauczycielowi w procesie jego odpowiedniej adaptacji do zawodu; 2) na poradnictwo dydaktyczne i wychowawcze dla nauczycieli na co dzień: na możliwości konsultacji, a i inspiracji pedagogicznej na bieżąco; zespoły nauczycielskie, które są równocześnie tego rodzaju ko? khódrin autoedukacyjnym środowiskiem twórczej kpondtacjl i inspiracji, ciągle należą raczej do rzad-kości.

Poza dyskusją pozostaje sprawa, iż doskonalenie zawodowe powinien nauczycielowi ułatwiać odpowiedni dostępny dla każdego serwis informacyjny —serwu informacyjny co najmniej: w zakresie wiedzy specjalistycznej (jej postępów); w zakresie wiedzy psychopedagogiczne) (jej postępów i społecznej aplikacji); w zakresie wiedzy o nowych pomocach naukowych i dydaktycznych; w zakresie wiedzy o in

nowacjach metodycznych i postępie pedagogicznym: w zakresie wiedzy społecznej umożliwiającej trafną orientację w życiu i potrzebach społeczeństwa; w zakresie polityki oświatowej, wychowawczej i kulturalnej dla dobrej orientacji w zadaniach edukacyjnych tak szkolnych, jak poza- i poszkolnych.

STEFAN WOŁOSZYN

Bp»L: 1. A. A. KOTUSIEWICZ: Kształcenie nauczyciela a problemy współczesnej edukacji. Warszawa 1989; 2. S. KRAWCEWICZ: Współczesne problemy zawodu nauczyciela, Warszawa 1979; 3. Ł. KU R DY BACH A: Zawód nauczyciela w ciągu wieków. Łódź 1948; 4. H. KWIATKOWSKA: Nowa orientacja w kształceniu nauczycieli. Założenia i metody edukacji nauczycielskiej. Warszawa 1988; 5. J. LEGOWICZ:

0    nauczycielu. Filozofia nauczania i wychowania. Warszawa 1975; 6. MODERNIZACJA kształcenia i doskonalenia nauczycieli, 1.1 i II, Warszawa 1987; 7. NAUCZYCIEL: tradycje — współczesność — przyszłość. Studia i szkice pod red. S. Wołoszyna, „Studia Pedagogiczne", t. XXXIX, 1978; 8. W. OKOŃ: Rzecz o edukacji nauczycieli. Warszawa 1991; 9. OSOBOWOŚĆ nauczyciela. Rozprawy J.W. Dawida, Z. Mysłakowskiego, S. Szumana, M. Kretuza, S. Baleya. Opracowanie i wstęp W. Okonia, Warszawa 1959; 10. PEDAGOGIKA. Podręcznik dla kandydatów na nauczycieli pod red. B. Suchodolskiego, cz. IV, rozdz. II: S. Wołoszyn: Nauczyciel

1    elementy wiedzy o nauczycielu, s. 698—776, Warszawa 1980; 11. PEDAGOGIKA. Podręcznik akademicki pod red. M. Godlewskiego, S. Krawcewicza i T. Wujka, s. 535—605, Warszawa 1974; 12. J. SZCZEPAŃSKI: Rzecz o nauczycielach w wychowującym społeczeństwie socjalistycznym. Warszawa 1975; 13. WARUNKI pracy nauczycieli. Pod red. T. Wilocha, „Studia Pedagogiczne”, t. LIV 1989; 14. Z. WORO-NIECKI: Wykształcenie a przydatność zawodowa nauczycieli. Warszawa 1991.

NERWICE U DZIECI I MŁODZIEŻY

Wszystkie nerwice zaliczamy do chorób czynnościowych, a więc takich, w których najdokładniejsze nawet badania nie ujawniają zmian organicznych, nieodwracalnych. Tak na przykład u chorego z tzw. nerwicą serca stan tego narządu nie odbiega początkowo od normy. Dopiero wtedy, gdy nerwica trwa długo, może prowadzić do wtórnych zmian w sercu. Podobnie rzecz się ma w przypadku nerwic o innych objawach: i tak w jąkaniu cały aparat mowy jest nienaruszony, w moczeniu nocnym nie stwierdzamy choroby nerek, pęcherza lub cewki moczowej. W nerwicach z nasilonymi objawami ze sfery psychicznej mózg i cały układ nerwowy jest zdrowy.

Podziały nerwic, zwanych psychonerwicami, nerwicami wegetatywnymi, itp. są różne, zwykle oparte na symptomatologii klinicznej, często uzależnione od poglądów danego społeczeństwa. Wszelkie podziały są jednak zawodne. Zwykle widujemy obrazy mieszane. Dla celów dydaktycznych na ogół wystarcza podział na histerię, neurastenię, depresję reaktywną, psychastcnię i nerwice oczekiwania. W praktyce każdy przypadek jest inny. niepowtarzalny, często trudny do jakiejkolwiek klasyfikacji.

445