IMG�97

klejami. Do obniżenia pooomu O_v po załadunku warzyw do komory i utrzymani* na optymalnym poziomie tlenu i dwutlenku węgla podczas dalszego przechowania stosuje się obecnie generatory azotu, w których następuje rozdział powietrza atrnos* ferycznego na poszczególne składniki, jak: azot, tlen i dwutlenek węgli Oprócz tego komory gazoszczelne są wyposażone w płuczki do pochłaniania dwutlenku węgla, mierniki temperatury i wilgotności względnej powietrza, worki kompensacyjne zapobiegające powstawaniu w komorze nad* i podciśnienia, beczki do gromadzenia i pomiaru wody usuwanej z chłodnicy powietrza oraz okienka kontrolnego do stałej obserwacji oraz pobierania prób przechowywanych warzyw.

Przeprowadzone w Instytucie Warzywnictwa doświadczenia nad przechowywaniem wielu gatunków warzyw w kontrolowanej atmosferze pozwoliły na określę* nic optymalnego składu gazowego do przechowywania poszczególnych gatunków warzyw.

Zastosowanie kontrolowanej atmosfery pozwala me tylko na przedłużenie okresu przechowania warzyw, ale także na zachowanie wysokiej jakości i wartości biologicznej. Coraz częściej tę metodę wykorzystuje sic do krótkotrwałego pr/echo* wania warzyw nietrwałych, stosując opakowania foliowe o odpowiedniej przepuszczalności dla tlenu i dwutlenku węgla, modyfikuje się tym samym skład gazowy atmosfery wewnątrz opakowania.

Przechowywanie w kontrolowanej atmosferze stosowane powszechnie w praktyce jest sposobem staty cznym, gdyż skład gazowy atmosfery CO, i O nie ulega zmianie w czasie składowania. Opatentowany ostatnio przez Agrolechnolo-gical Research Institute ATO B.V. w Wagcningcn nowy, dynamiczny system kontroli (Dynamie Control System) pozwala na dostosowanie koncentracji O, do stano fizjologicznego przechowywanych warzyw. Ciągła kontrola koncentracji etanolu w atmosferze chłodni umożliwia obniżenie poziomu tlenu naw et do 0,2-0,7%, nic dopuszczając jednak przy tym do oddychania beztlenowego przechowywanych warzyw. Koncentracja tlenu w komorze przcchowalniczcj jest dynamiczna i ulega ciągłym wahaniom, dostosowując się do reakcji składowanych warzyw. Do pomiaru koncentracji etanolu opracowane zostały specjalne czujniki. Metoda ta w porównaniu ze stosowaniem ultraniskiej koncentracji tlenu (ULO) pozwala na zachowanie lepszego zabarwienia, jędtności i jakości nie tylko podczas przechowania, ale również w czasie transportu i obrotu. Metoda ta jest obecnie już stosowana w praktyce min. do przechowywania kapusty głowiastej białej.

Do przechowywania małych ilości warzyw lub owoców w kontrolowanej i zmodyfikowanej atmosferze stosuje się tzw. System PalistoreR opracowany prze/ firmę Van Amerongen ULO Tcchnics B V. z Holandii. Podstawową jednostką jest paleta wykonana z tworzywa sztucznego, na której ustawia się skrzynki z warzywami i przykrywa przezroczystym workiem z folii polietylenowej. Do przymocowani worka polietylenow ego do palety służy specjalny gazoszczelny kołnierz umieszczony w górnej części palety. Po załadunku warzyw na paletę i przykryciu ich folią o stosunkowo małej przepuszczalności dla gazów, wskutek zachodzącego procesu oddychania obniża się koncentracja O,, a podwyższa się CO,. W takiej jednostce pa-

ppwcj można natychmiast uzyskać żądny skład gazowy atmosfery, stosując azot I dwutlenek węgla z butli. Do pomiam składu gazowego atmosfeiy wewnątrz wor* I, utywa się małych, przenośnych analizatorów. Palety takie ustawia się w komo-0* chłodniczych w jednej lub w dwóch warstwach na specjalnych rusztowaniach „jetalowych (półkach) za pomocą podnośnika. Może być również transportowana u samocliodach-cłiłodniach 2 zachowaniem wewnątrz odpowiedniego składu gazowego atmosfery. Tego typu palety są stosowane do krótkotrwałego składowania i długotrwałego przechowywania małych partii warzyw i owoców (porzeczek, bojówek. moreli, brzoskwini, kiwi, mango, jak również szparagów, brokułów, czosnku iin,).

Literatura

AOMaru P. 1991 Cebula - zbiór, donna* fmehoty** Hertprm, ftbwn AtMMU F. Czirko Z, 2002 Pf/rvhou»la>ct^ nrty* 1 pomnU fMiL. Żo/ntf APKiani F. DumzamiiA . Fuomsu K.. Roau J, Sm*u J. MW iMcpowuu produkcji mw-ch»i PUrtpreu, Kraków

Adawcki F , 2006. Sposoby przechowywania w«yw Honprrsi. Wna*t Cantom 1 M, Suslow T.V., Mitchtu 1.1998 Propcnicsand Rccomncnded ('oadilioM for Slongeof Frckh FruiU and Ycgctobles liiip/ATO'v,|xMhane*t,uc<Uvi$,edu,

OoaaMNUi A., Adamicki R, 2006. Uprawa cebuli. Ftanipras. Knków

OiW IR. MmTamw HS , 2002 OaioaFrr-adfrrhatKitCnndtraon kAlliwn Crop Science.

Reccm Advancc» lid By III). Raboo»«tch a&j LCumh. CAB Rublami, p 525 Ładu A A . 2002 IWune* Technolog) of Hc*r«fc«J Crt^ Tbrd ŁAu-    o/Cak-

focnia. Agncultuial and Natura! Resources Ml No Uli. p 535.

Sałln* DK.DtSAiBB.2000 Pwduntó!Btfakriogy ofWjrtibla ntlp 201.»ol ■ p IHCBChanhe.

ItaMMA AJL. 1998 CootroBed AODWfbere Saongr ofFrart* mi VrgeuN« CAB l»a*aaL p 271

Wochmann J.. 1987. Pouhincti fbyuołogy ofWgrtłMw Marcel Mirr tac. New York. p. S97. Wais RBil. MctiuaoN WIJ.. Gmium D.Jo^D.C.2007 Pwihancrt An mtrodudionloIkr physłotoiy anil liandling of fruit. vrgetsWc5 aaJ omanwłuH 5 th Edilion. UNSW Plew, Au-«*a.p227.