M013

Powyższy niepełny zestaw informacji umożliwia ograniczoną ocenę zdolności manewrowej statku. Należy jednak podkreślić, iż. w dziennikach okrętowych na statkach niektórych innych bander informacje te są daleko skromniejsze lub w ogóle ich brak.

10.1.2. Informacje manewrowe na mostku

W roku 1987 IMO wydało rezolucją A.601(15) zalecającą opracowanie i umieszczenie na mostkach eksploatowanych statków informacji o ich cechach manewrowych. Informacje te powinny mieć postać trzech dokumentów:

—    Karty Pilota (Pilot Card)\ która jest kadorazowo uaktualniana przed wręczeniem pilotowi;

—    Tabliey Informacyjnej (Wheelhouse Poster), umieszczonej w widocznym miejscu na mostku i zawierającej dane ogólne i szczegółową charakterystykę manewrową statku;

—    Instrukcji Manewrowej w formie książeczki (Manoeuvring Booklet), obejmującej pełne dane dotyczące charakterystyki manewrowej statku.

Instrukcja manewrowa winna zawierać:

—    opis ogólny statku (jego dane i charakterystyka silnika głównego);

—    charakterystykę manewrową na wodzie głębokiej (zdolność zmiany kursu, wymiary cyrkulacji, zwrot przyspieszony, próba kontroli myszkowania, manewry „człowiek za burtą” i manewry na kursie równoległym, charakterystyki sterów strumieniowych);

—    charakterystykę zatrzymywania się na wodzie głębokiej (zdolność zatrzymywania się, charakterystyki zwalniania i przyspieszania);

—    charakterystyką manewrową na wodzie płytkiej (wymiary cyrkulacji, zjawisko osiadania);

—    zmiany charakterystyki manewrowej pod wpływem działania wiatru (ocena sił i momentów wytwarzanych przez wiatr, dryf i stablizacja kursu pod wpływem działania wiatru);

—    charakterystykę manewrową na zredukowanych prędkościach;

—    informacje uzupełniające.

Powyższe dokumenty powinny być przygotowane dla wszystkich nowych statków powyżej 100 m długości oraz dla chemikaliowców i gazowców bez względu na długość. Karty pilotowe znajdują się obecnie w powszechnym użytku, nawet na najmniejszych statkach.

Obok wymienionych informacji manewrowych na mostkach umieszcza się także wiadomości pomocnicze, takie jak wymiary główne statku, a więc jego długość całkowita, długość między pionami, szerokość maksymalna i zanurzenie. Przydatne jest także zamieszczenie wysokości największego masztu, odniesionej do zanurzenia letniej linii ładunkowej. Bardzo pomocne jest wykonanie na skrzydłach mostka napisów wskazujących odległość tego miejsca od krańców dziobu i rufy. Prawidłową praktyką jest wreszcie umieszczenie napisów ostrzegawczych na statkach wyposażonych niekonwencjonalnie, na przykład w śruby lewo-skrętne lub napęd dwuśrubowy.

10.1.3.    Informacje o manewrowności statku

Zgodnie z Uchwałą b. Prezydium Kolegium Ministerstwa Żeglugi z dnia 13 sierpnia 1973 r., statki polskie o nośności powyżej 30 0001 powinny być wyposażone w pełną “Informację o manewrowności”, która częściowo pokrywa się z zaleceniami późniejszej Rezolucji IMO A.601 (15), dotyczącej Instrukcji manewrowej (Manoeuvring Bankiet). Od 1973 r. "Informacje o manewrowności” opracowane na podstawie prób rzeczywistych dostarczane są na polskie statki. Obejmują one [65]:

—    charakterystykę techniczną statku, a więc wymiary główne, nośność, współczynnik peł-notliwości kadłuba oraz dane napędu głównego, śruby i steru;

—    informację o warunkach prób, zawierającą termin i miejsce ich wykonania, termin ostatniego dokowania, zanurzenia statku i prędkości dla czterech biegów naprzód oraz liczbę obrotów śruby zarówno dla biegów naprzód, jak i wstecz na statku załadowanym i pod balastem; podano również głębokość akwenu prób oraz warunki hydrometeorologiczne;

—    informacje w zakresie zastosowanej metody pomiarowej oraz stopnia jej dokładności;

—    wskaźniki stateczności kursowej, zwrotności i ogólny wskaźnik sterowności statku;

—    tabele orientacyjnych wielkości osiadania w warunkach płytkowodzia dla zakresu prędkości od 6,0 do 15,0 węzłów i zapasu wody pod stępką w granicach 1,0 do 5,5 in;

—    informacje o zakresie wielkości kątów przechyłów poprzecznych, powstających pod czas wykonywania cyrkulacji;

—    uwagi odniesione do możliwości zwiększenia zwrotności statku drogą zastosowania uderzeń napędem przy małych prędkościach, uwagi o zmianie elementów manewru wych na płytkowodziu i na skutek pogorszenia warunków hydrometeorologicznych,

—    wskazania co do możliwości wykorzystania tablic i wykresów;

—    komplet krzywych przyspieszania, zatrzymywania swobodnego i wymuszonego oraz redukcji prędkości dla statku załadowanego i pod balastem; zastosowanym rozwiąz.a niem graficznym krzywych jest to, które przedstawiono na rys. 4.10,4.12,4.23 i 4.24;

—    komplet nakresów krzywych cyrkulacji statku załadowanego i pod balastem, przy czym przyjętym rozwiązaniem graficznym jest to, które wskazano na rys. 5.12; informacje dodatkowe o parametrach cyrkulacji, a więc średnicach, czasie zmiany kursu o 90, I KO, 270 i 360°, kącie dryfu, prędkości liniowej i prędkości kątowej dla fazy cyrkulacji ustalonej podano w postaci tabel. Wiadomości o przebiegu zmian kursu, prędkości liniowej i obrotów śruby napędowej podaje się w formie krzywych przedstawionych na rys. 5.13. Dane te można uzupełnić czwartą krzywą przebiegu zmian prędkości kątowej.

“Informacje o manewrowności” dają pełny obraz charakterystyk manewrowych statku na wodach głębokich i dlatego wskazania ich powinny być wykorzystywane zarówno w zwykłej praktyce morskiej, jak i w procesie szkoleniowym. Wyżej przedstawiony zakres informacji może być uzupełniony wynikami prób specjalnych (p.9.9), a także wynikami prób wykonanych na wodach ograniczonych.

10.1.4.    Ostrzeżenia

Wszelkie informacje manewrowe mogą być obarczone pewnym błędem, którego wici kość zależna jest od stopnia dokładności zastosowanej metody pomiarowej [65,159|. Odno

52‘J