m1,s3

® Otoczki trudno barwią się konwencjonalnymi metodami barwienia		f Budowa chemiczna otoczek
Ich obecność można wykryć stosując:		« Otoczki polisacharydowe - większość bakterii otoczkowych (np Snt^robdctnaceae, Streptococcus pneumoniae, Ne>sser>a. riaemophiius) zbudowane są z cukrów cccjętnych (heksozy, pentOZy), aminocukrów lub kwasCw ikonowych
♦ barwienia negatywne (tusz chiński, nigrozyna)		• r.omoDOlimery cukrowe (np. otoczka ć co'* K l zbudowana jest z kwasu N-acetyiomurammoweęo
♦ barwienia negatywno-pozytywne (metoda Buri-Ginsa)		« r-eteropciimery cukrowe (otoczki S pneumoniae) « otoczki peocydpwe (niektóre oektene Gram (+)
♦ test puchnięcia otoczek (swoiste przeciwciała)		Baciiius antracis - otoczka z&ucowana z kwasu D-giutammowego Bachus subtił'S - otoczka 2bucowana 2 mieszaniny izomerów D • l kwasu glutaminowego

Wf Właściwości immunogenne otoczek		Praktyczne zastosowanie otoczek bakteryjnych w profilaktyce chorób zakaźnych
♦ Otoczki bakteryjne indukują odporność humoralną w zakażonym organizmie (produkcja przeciwciał). Ze względu na właściwości serologiczne otoczki wielu gatunków bakterii np. Enterobacteriaceae noszą nazwę antygenu K		Przykład: ♦ szczepionka Pneumovax (23 typy serologiczne otoczek Streptococcus pneumoniae), indukuje wysokie miana przeciwciał skierowanych przeciw wieiocukrom otoczkowym, utrzymujące Się przez 2 -3 lat
♦ Różnice w budowie chemicznej o roczek są podstawą wyodrębnienia typów otoczkowych w obrębie określonego gatunku bakterii		♦ oprócz antygenu < niektóre oacer.-e tworzą na powierzchni komórek duże ilości śluzu, zbudowanego z polisacharydu, luźno związanego z komórką:
Streptococcus pneumoniae - 85 typów otoczkowych Escherichia coli -ponad 100 typów otoczkowych		antygen M (Escherichia coli), antygen v» (Salmonella typhi) glikokaliks (Staphyłococcus spp.). śluz polisacharydowy (Pseudomonas aeruginosa)

^ Biologiczne właściwości otoczek

€

•    ochrona komórek bakteryjnych przed niekorzystnymi czynnikami środowiska (wyschnięciem)

♦    wpływ na dyfuzję różnych molekuł zarówno z komórki, jak i do komórki (utrudniona penetracja niektórych antybiotyków do komórek okrytych otoczką)

♦    udział w wiązaniu niektórych kationów (Mg *^:)

*    udział w patogenezie; bakterie chorobotwórcze, izolowane z materiałów klinicznych prawie zawsze wykazują obecność otoczek, pasazowanie szczepów bakteryjnych m vitro z reguły prowadzi do ich utraty

Związek między otoczką a chorobotwórczością

♦    Streptococcus pneumoniae - szczepy S chorobotwórcze, szczepy R niechorobotwórcze (Griffith, 1928)

♦    Escherichia cołi K5, KI

♦    Haemophilus influenzae b

♦    Neissena meningitidis a, b, c itp.