8473659751

52

Trudno przecenić rolę konwentu w epoce „przed pojawieniem się Internetu”: pozwalał pokonać przestrzeń; dawał okazję do poznania łanów z całego kraju; dawał poczucie przynależności do większej grupy społecznej i umożliwiał głębszą identyfikację z kulturą fanów; wprowadza! w nowe sposoby uczestnictwa w fandomie, od pisania fan Jiction i tworzenia fan an i opartych na źródle teledysków, po dyskusje i wcielanie się w role. A przede wszystkim można było na nim kupić fanowskie czasopisma: fanziny, które pełniły funkcję agory i wydawnictwa będącego głównym kanałem komunikacyjnym całego fandomu. Obok recenzji filmów, książek, gier czy innych źródeł korespondujących z tematyką, wokół której konstytuował się fandom, zawierały one wywiady z najlepiej znanymi twórcami fanowskimi, opowiadania, piosenki, wiersze, prace graficzne ilustrujące sceny z kanonu bądź teksty tworzone przez fanów, informacje o konwentach itd.

Istniały trzy sposoby kolportażu druków fanowskich - sprzedawanie ich na konwentach, rozsyłanie według listy subskrybentów, którzy na ogól składali zamówienie na konwencie, bądź poprzez tak zwane biblioteki, które po kosztach przesyłki wysyłały dany numer na podany adres i pożyczały go na dwa tygodnie. Należy zwrócić uwagę na to, do jakiego stopnia powyższe mechanizmy są realizacją - uważanej w fandomie za podstawową - zasady „od fanów, dla fanów”, zakładającej obowiązek wzajemności, uczciwości i nieczerpania zysków z praktyk, które są formą uczestnictwa w życiu społeczności.

Stosowanie się do powyższej zasady nie oznaczało jednak, że fanziny reprezentowały całokształt działań i wytworów fandomu. Ich treść zależała wyłącznie od decyzji redaktora, który nie tylko wykazywał się profesjonalizmem w produkcji fanzinów, ale przede wszystkim faktycznie miał władzę nad tym, komu i w jakim kontekście można udzielić głosu - i często udzielał go tylko kręgowi najbliższych znajomych. Początkujący pisarz, jakkolwiek spragniony uczestnictwa w praktykach fandomu, chcący wykazać się znajomością kodów grupy i wyrazić wdzięczność za przyjęcie do społeczności, z którą zaczął się identyfikować, miał w praktyce niewielkie szanse na szybkie zaistnienie na lamach któregoś z bardziej znanych fanzinów.

Przedinternetowy fandom slash jawi się więc jako dość zamknięta grupa społeczna, która wymaga od neofitów przejścia procesu inicjacji prowadzonej przez mentora znającego kod i strukturę społeczną grupy. Społeczność fanów opiera się na zasadzie non-profit, wyrażonej najlepiej w formule „od fanów, dla fanów”. Najczęściej przedstawia się fandom jako wielce tolerancyjny i demokratyczny, choć na ogół pomija się przy tym opis występujących w jego obrębie stosunków władzy. Niektóre sposoby uczestnictwa w jego życiu, przede wszystkim te, które znajdują swój materialny wyraz w fan jiction, fan art, teledyskach czy produkcji fanzinów, pozwalają szczególnie aktywnym czy utalentowanym jednostkom uzyskać znaczny autorytet, a nawet władzę decydowania o dopuszczeniu innych fanów do fanowskich kanałów komunikacyjnych, a więc przede wszystkim o drukowaniu ich dzieł w głównych organach fandomu - fanzinach.