makroekonomia1

H Aleksandra Kordalska, Ewa Lechman, Magdalena Olczyk

zasoby zostaną lepiej wykorzystane przez sektor prywatny, co w efekcie spowoduje wzrost produkcji, wzrost dochodów i w efekcie wzrost podatków. Po drugie, obniżenie podatków powoduje wzrost produkcji (ludzie są chętni więcej pracować, bo bardziej się im to opłaca). W efekcie, rośnie produkcja, rośną dochody i wpływy do budżetu z tytułu podatków.

H Aleksandra Kordalska, Ewa Lechman, Magdalena Olczyk

Rysunek 2.

(równowaga)

Rysunek 3.

Klekt wypychania polega na zastępowaniu przez sektor publiczny działalności go •.podarczcj sektora prywatnego. Mechanizm ten wygląda następująco. Zwiększona wydal ki rządowe (najczęściej powodujące deficyt budżetowy) powodują wzrost popy Iii na kredyt ze strony rządu, co z kolei implikuje wzrost stopy procentowej na rynku pieniężno-kredytowym. Przy wyższej stopie część inwestycji prywatnych nie zostanie zrealizowana z uwagi na zbyt wysoki koszt pozyskania kredytu.

Można mówić o pełnym efekcie wypychania tj. gdy popyt globalny najpierw rośnie pod wpływem wzrostu wydatków rządowych z AZ), do AZ)₂, a następnie spada do wyj m iowej wielkości na skutek spadku wielkości inwestycji tj. z AD₂ do AZ), lub nicpi I n vi 11 efekcie wypychania, gdy wzrost popytu globalnego wynikający ze wzrostu wydal

Al)

ków rządowych będzie większy niż spadek po pytu globalnego spowodowany spadkiem in westycji prywatnych (popyt globalny wzrośnii najpierw z A/), do A/), a następnie spadnie

z Al), do A/),). Klęki wypychania mnożna wlę zaznaczyć jako różnicę między - Y_r

Rozwiąż zadania

Kolejna runda wydatków	Typ wydatku	Wartość wydatków w rundzie (w mtd zt)	Wzrost dochodu narodowego w równowadze (w mld zt)
1	rządowy	50	50
2	konsumpcyjny	28,35	78,35
3	konsumpcyjny	16,07	94,42
4	konsumpcyjny	9,11	103,53
5	konsumpcyjny	5,17	108,7

2. Mnożnik wydatków rządowych m = 1 / 1 - MPC{ 1 - t), gdzie MPC - krańcowa skłonność do konsumpcji, t - stopa podatkowa, stąd m = 2,31, a AY = 2,31 x 50 = 115,5 mld zł.

Zadanie 2.

1.7 = AD, tj. 7 = 100 + 0,67 + 350 + 550, stąd 7 = 2500.

2.    7 = AD, tj. 7 = 100 + 0,6(7-200) + 350 + 750, stąd 7 = 2700.

3.    Mnożnik zrównoważonego budżetu równy jest zawsze 1. Wzrost dochodu narodowego w równowadze {AY), spowodowany wzrostem wydatków rządowych o AG, które to sfinansowane są takim samym wzrostem podatków równy jest zawsze AG. Wyliczenia w punkcie b wskazują, że wzrost wydatków o 200 (skompensowany wzrostem podatków o 200) spowodował wzrost dochodu narodowego w równowadze o 200 (z 2500 do 2700), czyli AY= 4G x 1.

Zadanie 3.

1.    AY= AG X 1 / 1 - KSK(l - t), stąd AY = 214,29.

2.    AY= AG X 1 / 1 - KSK, stąd AY = 375 .

Z powyższych obliczeń wynika, że w przypadku podatków kwotowych wzrost wysiłków rządowych o 150 powoduje przyrost produktu na poziomie równowagi o 375, natomiast gdy są one pobierane procentowo tylko o 214,29.

Uogólniając: w warunkach podatków procentowych skuteczność pobudzania koniunktury poprzez wzrost wydatków rządowych jest mniejsza, niż przy podatkach kwotowych (co wynika z mniejszej wartości mnożnika). Warto jednak pamiętać, że podatki procentowe są lepsze w stabilizowaniu gospodarki, bo m.in. działają automatycznie.

Zadanie 4.

W punkcie wyjścia (/₍₎    0,5) dochód w równowadze wynosił 7₍₎ = 500, natomiast

gdy /j 0,25 dochód w rńwnuw»ul/,r wyniósł 7    636,36. Tak więc spadek stopy podatkowej (/) / /„    0,5 d" I₍    0, ' ■ powodował wzrost dot Iiodn narodowego w rów

nowud/e o I Ui, Ui