Różnorodność biologiczna Ziemi
11. a) sposób zapisu kolejności aminokwasów w białku za pomocą kolejności zasad w kwasie nukleinowym - DNA ii* ; b) trójka zasad oznaczająca aminokwas lub znak STOP ii** ; c) przepisywanie informacji z DNA na RNA i synteza łańcucha białkowego na podstawie informacji zawartej w m RNA - M::.
12. a. Translacja (synteza białka) . ;■ Mfc. b. 1 - rybo-som, 2 - mRNA, 3 - tRNA 1 nt . c. Funkcja tRNA - przenoszenie aminokwasu do rybosomu i rozpoznawanie właściwego kodonu w mRNA ipfc
13. Przedwczesne zakończenie syntezy białka kodowanego przez ten gen. Brak właściwego białka w komórce
. ii* %
14. Przykład insercji: ATTCGGAAGCTAC lub ATTCG^A©GCTAC tm .
15. b ii*1
16. Konstrukcja wektora plazmidowego (plazmidu), zawierającego fragment obcego DNA 1 i* ; wprowadzenie tego plazmidu do bakterii (transformacja bakterii plazmidem)
ijfa ; 1 - plazmid, 2 - komórka bakterii ii*« .
sianych roślin nie trzeba przerywać (pikować), czyli zmniejszać ich zagęszczenia 1 *
11. b . Uzasadnienie: metale ciężkie kumulują
się w ciałach organizmów, a zatem ich stężenie wzrasta w tkankach organizmów zajmujących wyższe piętra piramidy pokarmowej (w dalszych ogniwach łańcuchów pokarmowych). Rośliny to producenci, natomiast odżywiające się nimi zwierzęta to konsumenci I rzędu - ich tkanki są bardziej skażone metalami ciężkimi na terenach skażonych tymi metalami :«W : .
12. Przykład: owady i zapylane przez nie kwiaty - owady
korzystają z nektaru i pyłku, a kwiat z zapylenia : : .
13. Przykłady: : ; owady i zapylane przez nie rośliny;
; ■ grzyby i glony stanowiące porosty; Y. rośliny i grzyby mi-koryzowe. Za każdy z trzech przykładów po tr** .
14. Przykłady: a) ziemniaki -*• człowiek; b) trawy -> bydło
-> człowiek. Za każdy z dwóch przykładów po 1* .
15. Przykłady: a) marchew; pszenica; :: b) Świnia domowa; karp; c) tasiemiec uzbrojony; ; owsik. Za dwa przykłady każdej z trzech zależności po : n*' =
16. Duże gatunki drapieżne kontrolują liczebność dużych roś li noże rcó w, a tym samym zapobiegają nadmiernemu zgryzaniu przez nie roślin .liW::. Kiedy brak drapieżników, należy ograniczać populację roś li noże rcó w, np. za pomocą odstrzału JW:.
17. Współczesne żubry są podatne na choroby z powodu bardzo niskiej różnorodności genetycznej (pochodzą bowiem od zaledwie kilkunastu osobników) 1* .
18. Przykłady: a);niedźwiedź brunatny; wilk (w zasadzie wszystkie duże drapieżniki); b) wieloryby (płetwal błękitny, kaszalot itd,); słoń afrykański; nosorożec;
1. a. Przykłady: nieprzykryte śniegiem pączki krzewów !
< (frzew wymarzłyby zimą; : wieczna zmarzlina ogranicza < wewój systemów korzeniowych drzew i krzewów n** . <
k Przykłady: tundrowe byliny -»■ zające bielaki -» wilki;
• porosty -> lemingi -> lisy :;1M ; . c. Przykłady: zające bielaki i renifery; :: pieśce i lisy
i
3. Bardziej odporny jest las naturalny ii*a , ponieważ 1
4. a. Bardziej różnorodna genetycznie jest populacja dzika ^ ii*t . b. Przykład: można uzyskać nowe odmiany roślin *
odporne na niektóre czynniki chorobotwórcze albo szkodniki 11*1 . i
5. Wilgotność podłoża (wzdłuż cieków wykształciły się olsy * .łęgi) ii*« oraz działalność człowieka (łąki) Yl-jte- .
б. Większej różnorodności biocenoz można spodziewać «
się w górach Ir** , ponieważ są one znaczne bardziej ( zróżnicowane pod względem warunków środowiska niż (
7. a. Przykłady: chwytne, pięciopalcowe dłonie; t
i*n»ejscowienie oczu z przodu czaszki, co umożliwia stereo- . stopowe widzenie tac:, b. Przykłady: i wyprostowana ,
postawa dała; posługiwanie się mową : (
8. Prawdziwe są stwierdzenia b, c, e. Za wskazanie każde- 1
90 z nich po ii*t . I
10. Dzięki umocowaniu nasion na taśmie siewki wyrosną
■ CKpiowiedniej odległości od siebie, wskutek czego nie :
kępą tonkurować o wodę i sole mineralne i* .Tak wy- I
21