Obraz(270

w doświadczeniu porównawczym oraz selekcjonować na podstawie plenności. Na podstawie wyników doświadczeń porównawczych, w których stosowany jest wzorzec oraz odmiana standardowa z pokoleń: F*. F<», P io, dokonuje się wyboru najlepszych linii. Linie te mogą być materiałem matecznym nowej odmiany.

Metoda rodowodowa to seria notowań wskazujących pochodzenie i stosunki pokrewieństwa między liniami. Pozwala na pozostawienie po jednej linii z grupy linii blisko spokrewnionych, usunięcie pozostałych i nieprze-prowadzenie między nimi selekcji.

Zalety i wady metody rodowodowej:

—    zalety

•    duże ograniczenie linii, bo wcześnie rozpoczyna się selekcję (F3),

•    znane pochodzenie (rodowód każdej linii),

•    skuteczna dla cech o wysokiej odziedziczalności,

•    szybka metoda otrzymania odmiany;

—    wady

•    duża heterozygotyczność selekcjonowanego potomstwa powoduje, że wybieramy pojedynki o większym wigorze (heterozygoty). które się rozszczepiają i wydłuża się proces homozygotyzacji linii i błędnej oceny wartości pojedynka,

•    mało skuteczna dla cech o niskiej odziedziczalności.

Metoda populacji mieszanych (ramszów - metoda Svalófska) - w tej metodzie selekcję rozpoczyna się z opóźnieniem, dopiero od pokolenia F₆ (rys. 6).

Materiałem wyjściowym jest potomstwo uzyskane ze skrzyżowania dwóch linii. Rośliny pokolenia F1 zbiera się razem i wysiewa ich nasiona na poletkach jako tzw. ramsz. Ramsz jest to populacja pochodząca z jednego krzyżowania, a zawierająca rozszczepiające się w potomstwie osobniki, populacja składa się z różnych fenotypowo roślin. Do pokolenia F5 nasiona roślin wysiewa się w ramszu i pozostawia do samozapylenia.

Przez sześć lat nie prowadzi się selekcji sztucznej, wysiewając jedynie nasiona roślin na coraz to większych poletkach. Przez te lata w populacji mieszańcowej maleje udział heterozygot, natomiast wzrasta udział osobników homozygotycznych. Równocześnie działa na rośliny selekcja naturalna, eliminując osobniki (genotypy) nieprzystosowane do warunków

— 22 —