op32

296 f.UKAS/. OPALIŃSKI

Dla pańskiego pożytku i pańskiej zabawy,

Ro wszytek obłów idzie panu myśliwcowi,

Kość albo grzanka tylko biednemu wyżlowi.

Nie potrzeba zabiegać cudzej chęci, ani Frasować się O łaskę pana albo pani,

Albo i sług, co bliższych boku ich i ucha,

Których przydany fawor jest wszytka otucha Szczęśliwości omylnej, a zaś rozgniewanie — Zasług, prac, kosztu strata i przemarnowanie.

Awo mogąc wystarczyć prawie dobrze sobie,

Kłania się głupi człowiek i podlej osobie,

Chciwość zbioru, wyniosłość chcąc nasycić,

dziwem ^sw

Postępkom swojej chuci stawia się przeciwnym,

Bo gubi, czego szuka, traci gotowiznę.

Spuszczając się na jakąś płonną darowiznę.

Potym, chcąc wyniosłego dostąpić honoru,

Wzgardę coraz ponosi u pysznego dworu.

Nie wspominam urazy sumnienia, gdy trzeba Dla fałszu i obłudy uchylić i nieba⁴⁰⁰,

Kiedy przewrotna chytrośe cne postępki psuje I starożytną cnotę prostotą mianuje,

Pobożność w pośmiech idzie, żartem nabożeństwo, Pacierz, posty, oiiary, wszytko to — błazeństwo.

Lecz powracam się do powieści zaczętej. Tandem ^m Pluto[s], wypowiedziawszy przyczyny, dla których nagle ludzi ubogaca, to przydał na koniec, że komu nagle daje, nagle zwykł odbierać i tak bywa niemnl zawsze, źe gdy ojca ubogaci, to potomek jego

*** dziwem — dziw, juk dziwnie.

uchylić — odsunąć, oddalić; Sens: popaść w niebezpieczeństwo utraty nieba (zbawieniu).

'« landem — w końcu, wreszcie.

straci. Kończąc krótko «* bajkę, przychodzi Plutofs] 7. Merkuryjuszem do Tymona i zastawa go, a przy nim te-ż boginie Praca, Czułość, Pilność. Wstrzemięźliwość. bliskie siostry Ubóstwa. Tymon Plutosa, dawno niebywałego gościa, obaćzvwszv i przv nim Merkuryjusza. zląkł się i rzekł: „Hej, panowie, wielcy niebiescy d ucho wie i bógowle. po coście do mnie tak niespodzianie przyszli?" Merkuryjusz odpowiedzią! „Wolu jest Jowisza, że cię kazał PIulo-sowi ubogacić". Zbraninć się naprzód jKiczął Tymon, mówiąc, że się już tak kontentuje skromnym życiem. „Nie chcę — pry — dostatków". Niedługo się zdobywał Merkuryjusz na racyje i perswazyje. Pozwolił prątko Tymon i rzekł: „Biedaż moja.'ale coż czynić, parendum Jovi et uerum rfirescenduml" *^0ł A tak Plutojs] pokazał miejsce i kopać śmieje kazał. upewniając, że obfity skarb miał znaleźć. Ukazawszy, zniknęli bogowie. Tymon kopie długo i juz niemal powątpiewa Aleć przecie dokopał się i rzecze „Czym jest na jawi, czyli mnie sen bawi? Coś nu się błysnęło". Przypatrzy się i wziąwszy w rękę bryłę, i otarszy: „Złoto! — krzyknie. — Chwała Panu Bogu, witajże, mój drogi i ulubiony kruścu, ceno świata, za którę i niebo, jako księża powiadają, kupi, drogoć podobno, ale przecie kupi. Witaj, mego życia źródło, dobrego mienia i szczęścia przyczyno. W tobie grzeczność, godność, dowcip, uroda, zgoła wszytko. Precz z głowy mądrości, nie wiem jakie, co cię ganią, co cię daremnie- ludziom chcą obrzydzić. Wszytko tobie służy, tv panujesz wsze*

⁴⁴¹ krótko — lapidarnie, aforyzmem.

«" parendum „. r/itejceruiurn — należy być posluszm-m Jowiszowi i w rzeczywistości stać się bogatym.