out0021 jpeg

ludzie”, poczęli czytać „poważne powieści”, które nie miały już do czynienia ze „światem absolutnego dobra i zła, i w których nie ma już jasnego odróżnienia między tym co pożądane i tym co naganne” (ibid., s. 77-78).

A zatem istota stanowiska Orwella odnośnie do kultury masowej i amerykanizacji jest całkowicie jasna i można ją odnaleźć w jego własnych pracach, na przykład w dyskusji o „tygodnikach dla chłopców” z roku 1939 (Orwell, 1957, s. 193-195). Trzeba też dodać, że jego prace przenikała szczególna koncepcja Anglii:

Jesteśmy narodem miłośników kwiatów, ale także narodem filatelistów, sto-larzy-amatorów, graczy w darts [gra polegająca na rzucaniu strzałkami do tarczy — przyp. tłum.], miłośników krzyżówek. Wszelka prawdziwie rodzi ma kultura skupia się dookoła rzeczy, które nawet będąc wspólne, nie są oficjalne — pub, mecz piłkarski, ogródek za domem, kominek i filiżanka herbaty (ibid., s. 66; pierwsze wyd. 1940).

Zdaniem pisarzy w rodzaju Orwella, amerykanizacja nie stanowi niebezpieczeństwa dla kultury ludowej, jak dzieje się to w przypadku tych krytyków kultury masowej, o których mówiłem wcześniej. Wszyscy oni jednakże koncentrowali się na jej konsekwencjach dla sztuki i kultury narodowej. I tak dla Orwella zagraża ona jego pojmowaniu angielskości, które jasno wynika z jego pism. Wszelako inną groźbą, jaką stwarzała według niego amerykanizacja, było szczególne rozumienie społeczności robotniczej. Pojęcie klasy robotnicznej zawierało wiele artybutów przypisywanych przez krytyków kultury masowej ludowej społeczności wiejskiej — organiczna harmonia, podzielanie autentycznych wartości, sens moralny przypisywany jednostce i wspólnocie, autonomia czasu wolnego, prawdziwe wzory społecznej integracji i to pomimo faktu, że ta pierwsza była produktem industrialno-miejskiego kapitalizmu, a nie tworem społeczeństwa agrarnego.

Najbardziej znanym reprezentantem takiego stanowiska jest angielski krytyk kultury IToggart (ur. 1918). Hebdige traktuje łącznie Orwella i TToggarta jako wyrazicieli negatywnego konsensu. Omawiając ich stanowisko, twierdzi, iż obaj wiedzieli, co pragnęli zachować — społeczność tradycyjnej klasy robotniczej: „Orwell i Hoggart byli zainteresowani w zachowaniu struktury' życia klasy robotniczej w obliczu słodkiego powabu powojennego natłoku telewizji, wysokich zarobków i konsumery-zmu” (Hebdige, 1988, s. 51).

W swojej zasłużenie najbardziej znanej pracy Spojrzenie na kulturę robotniczą w Anglii opublikowanej po raz pierwszy w roku 1957 (książka ta ma kluczowe znaczenie dla badań kultury popularnej w Anglii), Hoggart usiłował ukazać, w jaki sposób tradycyjna i ściśle powiązana społeczność klasy robotniczej stawała się tym, co nazywa on połyskliwym barbarzyństwem. Pisząc o przeszłości, w której wzrastał, powiedział on, iż nie atakuje w prosty sposób kultury masowej i amerykanizacji, ani

34