P1090730

dowy i obowiązujący w nauczaniu Kościoła Katolickiego tekst Pisma Świętego, za autentyczny tekst Biblii w Kościele”^{1 2 3}. Toteż jako pierwotny i oryginalny tekst i styl biblijny na równi z Septuagintą traktować będziemy łacińską Biblię Hieronimową. Na styl przekładów narodowych wpłynęły nie tylko Septuaginta i Wulgata, ale także teksty Starego Testamentu, pisane w języku starohebrajskim i aramejskim.

W drugiej połowie XVI w. polskie przekłady biblijne czynione były bezpośrednio zarówno z tekstów hebrajskich, greckich, jak i łacińskich⁴. Wybór źródła podstawowego, a tym samym języka, z którego przekłady były wówczas czynione, w przeważającej mierze zależał od przyczyn konfesyjnych, środowiska wyznaniowego, które tłumacz reprezentował i których poglądów był wyrazicielem i gorliwym obrońcą. Dla tłumaczy katolickich, m.in. ks. J. Wujka, tekstem podstawowym była łacińska Biblia św. Hieronima, natomiast dla tłumaczy innowierczych — wersje hebrajskie i greckie. Wybór źródeł tłumaczeniowych jest każdorazowo sygnalizowany na karcie tytułowej wydania, np. Biblia, to jest Księgi Starego i Nowego Testamentu według łacińskiego przekładu starego, w Kościele Powszechnym przyjętego na polski język z nowu z pilnością przełożona z dokładaniem tekstu żydowskiego i greckiego i z wykładem Katolickim trudniejszych miejsc do obrony wiary świętej, powszechnej przeciw kacerzom tych czasów należących, przez Jakuba Wujka z Wągrowca SJ, Kraków w Drukami Łazarzowej 1599, czy też: Biblia to jest Księgi Starego i Nowego Przymierza, znowu z języka hebrajskiego, greckiego i łacińskiego na polski przełożone (Biblia Budnego).

Przez styl biblijny rozumieć zatem będę zespół tych cech i właściwości językowych, ale także tematycznych i gatunkowych, które obecne są w tekście Pisma Świętego w momencie utrwalania się jego stałej, kanonicznej postaci w językach oryginalnych: hebrajskim i greckim. Identyfikować go można także za pomocą przydawek jako oryginalny, pierwotny styl biblijny.

9

1

wydania Wulgaty”, I. K w i 1 e c k a, Brulion przekładu pierwszych trzech ksiąg Biblii

2

przez Tomasza ze Zbrudzewa, Wrocław 1971, s. 24.

3

M. Wolniewicz, Wczoraj i dzisiaj Biblii, Gniezno 1994, s. 47—48.

4

¹Z języka greckiego czynione były przekłady: Murzynowskiego (1551), Biblii brzeskiej (1563), Biblii Budnego (1572), Czechowica (1577), a także Biblii gdańskiej (1632); z języka łacińskiego zaś: Biblii Leopolity (1561), Wujka (1593 i 1599).