a I-eon XIII: (1878-1903), papież, zrozumiał potrzebę uwspółcześnienia polityki kościoła, autor wielu encyklik, m.in.: „Immortale Dei \ Diutumum Ułud' i najważniejszej „Rerum Noyarum".
• poglądy Leona XIII:
• przeprowadził szereg zmian w Kościele katolickim (głównie zmiany administracyjne i społeczne)
• Leon XIII stanął po stronie ustroju kapitalistycznego (widział większe zagrożenie w mchach robotniczych)
• na nowo uzasadniał boskie pochodzenie nierówności społecznych i boskie źródła władzy państwowej
• krytykował socjalizm
• propagował ideę katolickiego mchu chrześcijańsko-demokratycznego
• dokonał neotomistycznej wykładni filozofii (uwspółcześniona „wersja" filozofii św. Tomasza z Akwinu, neotomiści uzasadniali naturalny charakter własności prywatnej, propagowali solidaryzm, program rozwiązania problemów społecznych i polityczną zasadę legitymizmu)
• Leon XIII własność pojmował jako prawo fundamentalne, święte i nienaruszalne - uznał je za prawo natury
• takie pojmowanie własności uzasadniało wszelkie konsekwencje z niego płynące - nierówność społeczna, hierarchiczność
• aprobował społeczny podział klasowy („ludzie są z natury różni, mają różne zdolności i cechy, a to z kolei warunkuje taką a nie inną przynależność klasową”)
• głosił również tradycyjne hasła św. Tomasza, m.in. marność życia ziemskiego (uważał, że ludzkie działania, zachowania powinny mieć jeden, oczywisty cel - zbawienie duszy)
• był przeciwny jakimkolwiek radykahzmom (radykalna zmiana stosunków społecznych jest niezgodna z wolą bożą i naturą)
• głosił, co zrozumiałe, prymat religii katolickiej nad pozostałymi innymi - to dzięki niej zmieniono by świat na lepszy (religijna jedność ludzi miałaby zapobiec walkom klasowym)
• Leon XIII rozumiał niekorzystną sytuacją proletariatu, dlatego postulował do kapitalistów o zmorzoną, altruistyczną działalność na rzecz ludu, a do robotników o większą przedsiębiorczość i zaangażowanie się w życie ekonomiczne
• zmienił również kościelne podejście do kwestii państwa (powinno być ono silne, prężne, działać dla dobra ludzi i kościoła) - jego ideałem była chrześcijańska republika demokratyczna
• cele państwa:
- strzeżenie elementarnych zasad porządku społeczno-gospodarczego
- obrona własności prywatnej
~ ma ingerować w sferę gospodarczą w celu ochrony w/w prawa
- obrona bezpieczeństwa
- filantropia