P1100485

on opatrzony numerem 960c, pod którym znajduje następujące leksemy:

C. MYŚLICIEL, humanista, filozof, — egzegeta, teolog, — komentator, interpretator, glosator, — wolnomyśliciel, antyklerykał, libertyn, — sceptyk, empiryk, agnostyk, niedowiarek, — kon-templator.

A. Dąbrówka i E. Geller są również autorami Słownika antoni-mów, w którym znalazło się 64 000 znaczeń przeciwstawnych i uzupełniających języka polskiego. W słowie wstępnym do tego słownika A. Markowski stwierdził, że nie jest on konwencjonalnym dziełem leksykograficznym. Wynika to z szerokiego rozumienia antonimów przez jego autorów. Otóż antonimem = wyrazem przeciwstawnym jest dla nich zarówno antonim niezależny od kontekstu, ale i od niego zależny, np. koperta i list. A. Markowski pisze, «że autorzy zdają się mówić czytelnikowi: „Możesz wybierać, my podsuwamy ci tylko te rozstrzygnięcia, które nam się wydają najlepsze, ale zgoda bądź niezgoda na nie należy ostatecznie do ciebie; jesteś wszak człowiekiem myślącym; wybierz sobie takie rozwiązanie, które ci najbardziej odpowiada”. Jest to istotna nowość w polskiej praktyce leksy-kograficznej, która mnie się bardzo podoba».

Słownik antonimów został opracowany taką samą metodą, jak omówiony wyżej Słownik synonimów A. Dąbrówki, E. Geller, R. Turczyna.

Zmyślą o użytkownikach współczesnej polszczyzny, którzy bardzo dobrze znają swój język, powstał Słownik synonimów i antonimów M. Pawlus i B. Gajewskiej, gdyż artykuły hasłowe w tym słowniku są bardzo uproszczone (może za bardzo?), nie ma w nim informacji o znaczeniu i zabarwieniu stylistycznym wyrazów ani odsyłaczy.

W księgarniach wciąż pojawiają się nowe słowniki synonimów i antonimów, wydaje się, że opracowanie kolejnych nie (powinno być zadaniem szczególnie trudnym. Niestety, nie zawsze (próby napisania takiego słownika są szczególnie udane⁸⁰.

i Zbiór polskich słowników powiększył się ostatnio również O nowe słowniki frazeologiczne.

Mały słownik frazeologiczny o charakterze synchronicznym przygotowany przez S. Babę i J. Liberka zawiera ponad 300 frazeo-logizmów i jest udokumentowany cytatami z dokładną lokalizacją.

Ma on charakter normatywny, gdyż wiele z przedstawionych frazeo-logizmów należy do źle rozumianych i dowolnie, błędnie modyfikowanych przez dzisiejszych użytkowników języka polskiego. Autorzy wykorzystali w Małym słowniku frazeologicznym współczesnego języka polskiego zebrany przez siebie materiał przykładowy. Jest to godne podkreślenia; często leksykografowie korzystają z przykładów podawanych już wcześniej w innych słownikach. (Bardzo częste jest przejmowanie materiału słownikowego z jednego słownika dla celów innego, nowego słownika, por. słowniki Doroszewskiego, Szymczaka, Skorupki — Auderskiej — Łempic-kiej). Tę i inne zalety tego słownika podkreślał w swojej recenzji B. Walczak⁸¹.

Podręczny słownik frazeologiczny języka polskiego S. Bąby, G. Dziamskiej i J. Liberka, podobnie jak poprzedni, nawiązuje do dobrej tradycji redagowania słowników frazeologicznych zapoczątkowanej przez S. Skorupkę. Szczegółowa analiza porównawcza Małego i Podręcznego słownika frazeologicznego z pewnością wykazałaby rozmaite różnice w prezentowanej przez obydwa siatce haseł czy układzie materiału w obrębie artykułów hasłowych. Nie miejsce tutaj na drobiazgowe analizy porównawcze. Dodać tylko warto, że obydwa słowniki są synchroniczne i prezentują najbardziej popularne w ostatnich latach frazeologizmy, szczegółowo je objaśniają, i że obydwa mają charakter normatywny⁸², a skierowane są do różnych odbiorców.

Słownik J. Godynia Od Adama i Ewy zaczynać. Mały słownik biblizmów języka polskiego zawiera wyrazy oraz utrwalone, stałe związki wyrazowe, które pochodzą z języka polskich przekładów