Rozdział 9 Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta3

2. Powracaj do miejsca rozpoczęcia masażu i bez ucisku przesuwaj ręką po skórze masowanego segmentu. Powtórz czynność kilkakrotnie (czas masażu ręcznego 10-20 min).

Technika masażu szczotką całego ciała:

1. Rozpoczynaj masowanie od stóp.

2. Wykonuj szczotką ruchy okrężne z lekkim uciskiem stopy i palców kończyn dolnych.

3. Masuj następnie kończyny górne, rozpoczynając od ręki do ramion.

4. Masuj pośladki.

5. Masuj plecy, tułów, piersi, szyję.

6. Wykonuj masaż ok. 20 min.

7. Umyj higienicznie ręce.

8. Odnotuj wykonanie zabiegu w dokumentacji pacjenta.

Obowiązujące

zasady • Przestrzeganie prawa pacjenta do intymności, in

formacji, bezpieczeństwa.

• Rozpoczynanie masażu szczotką od kończyn dolnych w kierunku serca, co zapewnia odpływ krwi żylnej i zmniejsza obrzęk.

• Masując należy uzyskać równoczesne zaczerwienienie skóry na całym ciele, co świadczy o pobudzeniu krążenia w tkance skóry.

• Wygodne ułożenie pacjenta i masowanej części ciała, aby zapewnić komfort pacjentowi i ułatwić masowanie.

9.5.4

Ćwiczenia gimnastyczne bierne [+]

Nazwa zabiegu Ćwiczenia bieme miejscowe.

Istota i cel Ćwiczenia bierne są to ćwiczenia ruchowe obejmujące

określony obszar, miejsce narządu ruchu. Pacjent ze względu na uraz lub chorobę pozostaje bierny i nie może wykonywać ćwiczeń samodzielnie. Ćwiczenia bieme wykonywane są przez pielęgniarkę, rehabilitanta, rodzinę bez współudziału pacjenta. Ze względu na sposób wykonania nazywają się ćwiczeniami biernymi. Mięśnie, do których nie docierają bodźce z obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego, stają się mięśniami niepracującymi. Aby zapewnić dopływ bodźców z obwodu do ośrodkowego układu nerwowego, niezbędne jest wykonywanie ćwiczeń ruchowych, które wyzwalają bodźce przez docisk powierzchni stawowych i przez rozciąganie mięśni. Celem ćwiczeń jest odżywianie mięśni i stawów przez poprawienie ukrwienia. nawilżanie stawu mazią stawową, zapobieganie zmianom degeneracyjnym stawu, zapobieganie przykurczom stawowym, więzadłowym, utrzymanie właściwej aktywności i elastyczności mięśni. Ćwiczenia poprawiają i ułatwiają odpływ krwi żylnej z obwodu. Ćwiczenia bierne miejscowe poprawiają sprawność, funkcje kończyny, narządu.

Zadania i kompetencje pielęgniarki

Przygotowanie

pacjenta

Przygotowanie

sprzętu

Sposób wykonania. Algorytm

Zabieg wykonuje pielęgniarka samodzielnie bądź na zlecenie lekarza. Do jej zadań należy:

• Poznanie zakresu ruchów w stawach (patrz procedura

6.5.15).

• Zapoznanie się z oceną zakresu ruchów w stawach pacjenta.

• Zapoznanie się z zaleconymi zakresami ruchów do wykonywania przez pacjenta.

• Ocena stanu pacjenta w aspekcie wyboru pozycji ułoże-niowej, najdogodniejszej dla pacjenta oraz najefektywniejszej do ćwiczeń biernych.

• Zaplanowanie czasu na wykonanie zabiegu.

• Wyjaśnienie pacjentowi celu i istoty zabiegu.

• Ustalenie czasu zabiegu w harmonogramie dnia pacjenta.

• Odsłonięcie lub zdjęcie odzieży z ćwiczonego odcinka ciała.

• Zapewnienie warunków intymności w trakcie ćwiczeń.

• Ułożenie pacjenta w dogodnej dla niego pozycji, z dostępem do części ciała objętych ćwiczeniem.

• Zapewnienie sprzętów gwarantujących stabilizację stawu (pasy, taśmy) lub obecności drugiej osoby.

• Przeniesienie pacjenta na stół do ćwiczeń o twardym podłożu (jeżeli zachodzi potrzeba).

Technika ćwiczeń biernych w stawie skokowym

Ćwiczenia wykonuj w kończynie dolnej prawej i lewej.

1. Ułóż pacjenta na plecach.

2. Wyprostuj pacjentowi kończynę dolną w stawie kolanowym, tak aby stopa znalazła się poza podłożem.

3. Chwyć jedną ręką podudzie.

4. Chwyć drugą ręką stopę od strony podeszwowej.

5. Wykonuj zginanie grzbietowe i podeszwowc stopy, powtórz ćwiczenie kilkakrotnie.

Technika ćwiczeń biernych w stawie kolanowym

1. Ułóż pacjenta na plecach lub na brzuchu.

2. Wyprostuj kończynę dolną w stawie kolanowym.

3. Stań po stronie kończyny objętej ćwiczeniem.

631