wielokrotnie Leon XIII, nazywając ją... «przyjaźnią»; Pius XI używa tu niemniej znamiennego określenia «miłość społeczna)), zaś Paweł VI, włączając do tego pojęcia wielorakie współczesne wymiary kwestii społecznej, mówi o «cywdlizacji miłości)>’'193. Jan Paw^eł II ukazuje wyraźnie, że nauczanie społeczne Kościoła obraca się wokół osi wzajemnego związku Boga i człowieka: uznanie Boga w każdym człowieku i każdego człowieka w Bogu to warunek autentycznego ludzkiego rozwoju. Zróżnicowana i pogłębiona analiza res novae [nowych spraw, nowych problemów'], a szczególnie wielkiego zwrotu, jaki dokonał się w 1989 roku, wraz z upadkiem systemu sowieckiego, zawdera przychylną ocenę demokracji i wolnego rynku, w ramach niezbędnej solidarności.
c) W świetle i pod wpływem Ewangelii
104. Dokumenty tutaj przytoczone stanowią kamienie milowe na drodze nauki społecznej od czasów Leona XIII do dnia dzisiejszego. Ten syntetyczny przegląd bardzo by się wydłużył, gdyby w^ziąć pod uwagę wszelkie wystąpienia, które, oprócz tego że są umotywowane jakimś ściśle określonym tematem, należy przede wszystkim postrzegać jako „przejaw pasterskiej troski o to, by wspólnocie chrześcijan i wszystkim ludziom dobrej w'oli przedstawdać podstawowa zasady, uniwersalne kryteria i ogólne wskazania, które w każdej konkretnej sytuacji pomogą im dokonać zasadniczego wyboru i znaleźć spójny z nim sposób działaniami 94.
Przy wypracowywaniu i nauczaniu doktryny społecznej Kościół kierował się i kieruje racjami nie teoretycznymi, ale pasterskimi. Staje on bowiem w obliczu skutków przemian społecznych i ich w pływu na jednostki, na niezliczonych mężczyzn i kobiety, na ich godność, w sytuacji gdy „usilnie poszukuje się doskonalszego porządku doczesnego, lecz w tym samym tempie nie następuje wzrost duchowy" 195. Z tych powodów powitała i rozwinęła się nauka społeczna. ..uaktualniony «corpus» doktrynalny, który rozwija się w' miarę jak Kościół, w pełności Słowu objawdonego przez Jezusa Chrystusa i przy pomocy Ducha Świętego (por. J 14.16.26; 16,13-15) odczytuje wydarzenia zachodzące w ciągu dziejów "196.
PRZYPISY:
139 Por. Pius XI, Encyklika Ouadragesimo anno: AAS 23 (1931) 179; Pius XII, w Przemówieniu radiowym z okazji pięćdziesięciolecia ogłoszenia encykliki „ Rerum nowarum AAS 33 (1941) 197. mówi o „katolickiej nauce społecznej”, a w adhortacji Menti nostrae, z 23 września 1950: AAS 42 (1950) o ..nauce społecznej Kościoła”. Jan XXIII używa sformułowuń „nauka społeczna Kościoła” (Encyklika Mat er et magistra: AAS 53 [1961] 453; Encyklika Pacem in terris: AAS 55 [1963] 300-301) albo „chrześcijańska nauka społeczna” (Encyklika Mater et magistra: AAS
53 [1961] 453) lub też „katolicka nauka społeczna” (Encyklika Mater et magistra: AAS 53 [1961] 454)
140 Por. Leon XIII, Encyklika Rerum novarum: Acta Leonis XIII, 11 (1892) 97-144.
141 Por. Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens, 3: AAS 73 (1981) 583-584; tenże, Encyklika Sollicitudo rei socialis, 1: AAS 80 (1988) 513-514.
20