SDC13268

sowników om do okirdlenia w yruów. którp wedle katdego u t ^ typów się odmieniaj*. Tak /modyfikowana tesa annlogistów xy. skala powawchne uznauk*

W Grecji zwyciężyły poglądy ujmują*-** język jako twór umowny konwencjonalny, a zarazem proporcjonalny, systemowy. Na tsj podstawie dopiero rozwinąć się mogła gramatyka. Pierwsze jej oprą co wianie dał Dionisjuss Trak (1 TO—90), około r. 100 p.n.e. w dziełku pt. jłztuka jra małycrna ( Tćkhne gram mat i Jc£ J. 1‘oglądy I jego rozwinął i uzupełnił najznakomitszy z gramatyków greckich Apoloniusz Mruk (Dyskolos), który tył w 1. połowie II w. n.e. W swym głównym dziele O składu t fi*srł ajrnidlzadz j dał on post* stawy składni greckiej.

Właściwy m przedmiotem badań gramatyków greckich była funkcja wymów w zdaniu, która została najogólniej ujęta w ich teorii części mowy. Powolną rozbudowę tej teorii śledzić możemy w pismach Platona, Arystotelesa, Ekionizjusza Traka i Apoloniusza, który nadał jej ostateczną postać. zachowaną z małymi zmianami po dziś dzień. Grecka teoria części mowy opierała aię na t rzęch J kryteriach podziału. Apoloniusz na plan pierwszy wysunął kry- | terium fleksyjne, dzieląc wyrazy na nieodmienne i odmienne, a te ostatnie na de klinujące się wedle przypadków i kouiugujące j aię wedle osób. Pozostałe części mowy wyodrębniono bądź na pod- j stawie kryterium składniowego tj. zasad użycia ich w zdaniu 1 (przysłówek, przyimek, spójnik), bądź na podstawie kryterium semantycznego, tj. ich znaczenia (np. da o iwa 'imię').

Tradycje greckiej szkoły gramatycznej kontynuowano w Bi- _; zancjum aż do połowy XV w., ponadto zaś wpływowi szkoły greckiej zawdzięczają swe powstanie dwie inne szkoły gramatyczne, a mianowicie łacińska, która rozwijała się od II w. p.n e., oraz arabsko*

żydowska, której rozkwit przypada na w. VII-XII n.e- Z tych

trzech szkół gramatycznych średniowiecza największą żywotność wykazała szkoła łacińska. Na podstawie jej tradycji zaczęto począwszy od XIII w. opracowywać gramatyki poszczególnych języków nowożytnej Europy. Pierwszy traktat poświęcony ortografii języka polskiego napisał Jakub Parkoszowic około r. 1440, a pierwszą polską gramatykę wydał Piotr Statorius-Stojeński

R- 3. Dzieje

w r. 1568. literackiego suw a w r. I

YV XVI j zarówno hz stawie w 3 w r. 1G60,J i hebrajski między tyj giczne.

Mimo wtl jeden z przl sem do poi sta rożyt noś sobą pewnej żydowscy J skiego, ars! semickiej. \ akich, germ sło w ia ńsk i ej w 7>mws«m *1 co do pokre te reno wania było zasług: badania żyv pokrewieńst cześnie przy ty o kich i st: doe 11 rop ej ski Katalog jązy conocidan), w lii on jiokrcw Na początku w Afryce, cli w Indiach, li nic to jedn

Językoznawstwo