skanuj0001

Największym jednak osiągnięciem umożliwiającym wielu chorym powrót do pracy i życia w społeczeństwie jest kompleksowa rehabilitacja.

W niniejszym opracowaniu omówiono zagadnienia fizjoterapii w najczęściej występujących chorobach reumatycznych zapalnych i zwyrodnieniowych. Dla uzasadnienia metod usprawniania konieczne było przy opisie poszczególnych jednostek chorobowych przytoczenie typowych dla nich zmian patomorfologicznych, obrazu klinicznego oraz mechanizmu powstawania zniekształceń narządu ruchu. Nie opisano natomiast szczegółowo leczenia operacyjnego, stosowanego w chorobach reumatycznych, ani usprawniania przed- i pooperacyjnego. Te obszerne zagadnienia wymagają odrębnego opracowania.

Wykaz skrótów:

rzs - reumatoidalne zapalenie stawów

zzsk - zesztywniające zapalenia stawów kręgosłupa

gr - gorączka reumatyczna

/genus femininum - rodzaj żeński

m genus masculinum - rodzaj męski

n genus neutrum - rodzaj nijaki

syn. synonymia - wspólne znaczenie wielu wyrazów, synonim

2. Zasady prowadzenia ćwiczeń leczniczych w chorobach reumatycznych

Ćwiczenia lecznicze u chorych na choroby reumatyczne należy prowadzić ostrożnie ze względu na łatwo występujące u nich zaostrzenia procesu chorobowego pod wpływem nadmiernych obciążeń narządu ruchu.

Trudnym zadaniem jest przekonanie chorych o konieczności codziennego wykonywania ćwiczeń leczniczych. Powodują one bowiem początkowo nasilenie się bólów stawów i mięśni, co chorzy tłumaczą sobie szkodliwym wpływem ruchu na ich stan zdrowia.

Wymagając systematycznej aktywności ruchowej należy jednak pamiętać o tym, że mobilizowanie się do ćwiczeń przychodzi choremu z trudem z powodu bólów zlokalizowanych często w wielu stawach. Należy więc zachęcać chorego do współpracy nie szczędząc pochwał za dobre wyniki usprawniania. Uznanie dla dużego trudu chorego jest dla niego bodźcem i zachętą do kontynuowania ćwiczeń.

Rodzaj i nasilenie ćwiczeń muszą być tak dobrane, aby nie powodowały one zaostrzenia procesu zapalnego w stawach oraz nadmiernego zmęczenia mięśni. Chory może odczuwać niewielkie bóle związane z ruchem tylko w czasie ćwiczeń lub do 2 godzin po ich zakończeniu. Ćwiczenia nie powinny nigdy wywoływać silnych bólów utrzymujących się do następnego dnia. Chorzy powinni ćwiczyć przeważnie w pozycjach izolowanych, rzadko w staniu. Pozycja stojąca jest przeciwwskazana u chorych mających zmiany w stawach kończyn dolnych.

U wielu chorych, szczególnie na zapalne choroby reumatyczne, występuje rano po wstaniu z łóżka uczucie tzw. porannej sztywności stawów, które ustępuje z wolna po podjęciu codziennych czynności. Dlatego rozpoczynanie ćwiczeń zaraz po wstaniu z łóżka jest niewskazane, gdyż powodują one wówczas duże dolegliwości.

Ćwiczenia lecznicze muszą być dobierane indywidualnie z uwzględnieniem stanu zaawansowania choroby, rodzaju zmian chorobowych, rodzaju

7