Środki ochrony zbiorowej są to rozwiązania techniczne stosowane w pomieszczeniach pracy, maszynach i innych urządzeniach, przeznaczone do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi w środowisku pracy [1], Środki ochrony indywidualnej są to środki noszone lub trzymane przez pracownika, w tym również akcesoria i dodatki, w celu jego ochrony przed zagrożeniami związanymi z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, [1] (np. hełm; rękawice czy buty izolacyjne). Stopień ochrony urządzenia (kod IP) określa się wg normy PN-EN- 60529:2003 [20],
Norma PN-N-18002:2000 [18], w celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń i związanego z nimi ryzyka zawodowego, zaleca „stosować środki ochronne w następującej kolejności:
- środki techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenie u źródła,
- środki ochrony zbiorowej,
- środki organizacyjne i proceduralne (procedury lub instrukcje bezpiecznej pracy),
- środki ochrony indywidualnej”.
Ryzyko wg PN-EN 1050:1999 ri71: definicja pośrednia: “Ryzyko związane z określoną sytuacją lub określonym procesem technologicznym wynika z kombinacji następujących elementów:
- ciężkości szkody;
- prawdopodobieństwa zaistnienia tej szkody, które jest funkcją:
a) częstości i czasu trwania narażania osób na zagrożenie;
b) prawdopodobieństwa zaistnienia zdarzenia zagrażającego;
c) technicznych i ludzkich możliwości uniknięcia lub ograniczenia szkody
(np. w wyniku zmniejszenia prędkości, zastosowania urządzenia do zatrzymywania awaryjnego, zastosowania urządzenia zezwalającego, świadomości ryzyka)”.
„Nie ma systemu ochrony absolutnie niezawodnego, nie ma bezpieczeństwa stuprocentowego, z konieczności trzeba akceptować pewne ryzyko resztkowe”. Musiał E. [ll;s.ll]
Części czynne niebezpieczne nie powinny być dostępne, a części przewodzące dostępne nie powinny być niebezpieczne:
WARUNKI NORMALNEGO UŻYTKOWANIA - nieuszkodzone, sprawne urządzenie jest użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, tj. zgodnie z dokumentacją wytwórcy oraz instrukcją eksploatacji;
mówimy o ochronie przeciwporażeniowej podstawowej.
Przypadek POJEDYNCZEGO USZKODZENIA, tzw. kryterium (n-1) - warunek pojedynczego uszkodzenia - kiedy spośród n elementów decydujących o bezpieczeństwie jeden zawiedzie. Pierwszym uszkodzeniem, które należy brać pod uwagę, jest uszkodzenie ochrony podstawowej, zwłaszcza uszkodzenie izolacji podstawowej, np. zwarcie L-PE;
mówimy o ochronie przeciwporażeniowej dodatkowej.
W niektórych SYTUACJACH ZWIĘKSZONEGO ZAGROŻENIA PORAŻENIOWEGO normy [23] (np. ark.700) wymagają zastosowania kryterium (n-2) - warunku podwójnego uszkodzenia;
mówimy o ochronie przeciwporażeniowej uzupełniającej.