Opioidy działają wyłącznie objawowo.
Główne wskazanie kliniczne zastosowania opioidów to zwalczanie bólu.
Przy silnych bólach i konieczności uzyskania szybkiego działania preferowane jest pozajelitowe stosowanie morfiny. W bólach o miernym nasileniu zadowalające wyniki uzyskuje się stosując doustnie kodeinę lub oksymorfon.
Za najbardziej korzystne uważa się doustne podawanie morfiny. Przy niemożności doustnego stosowania zaleca się podawania doodbytnicze lub podskórne. Drogę dożylną należy rezerwować dla chorych, u których leku nie można stosować innymi drogami lub dla chorych mających na stałe założone cewniki do naczyń. Nie zaleca się stosowania morfiny na błony śluzowe (podpoliczkowo, podjęzykowo) ani w postaci wziewnej (nebulizacja).
Leki syntetyczne
1. Pochodne morfinanu - reprezentowane przez leworfanol; jego właściwości pokrywają się z morfiną lecz nieco lepiej wchłania się z przewodu pokarmowego; lek ten praktycznie nie wywołuje uzależnień.
2. Pochodne piperydyny:
1. Petidyna - ma głównie znaczenie przeciwbólowe; działanie ośrodkowe identyczne jak morfina; różnice dotyczą działania obwodowego:
■ wykazuje słabsze działanie kurczące mięśnie gładkie, w związku z czym nie powoduje tak znacznego wzrostu