Obecnie wystarczy, aby władze lokalne określiły w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2.
Ze względu na regulacje dotyczące godzin pracy placówek handlowych sytuacja w Polsce, w Czechach i na Słowacji nie przypomina tej Jaka występuje np. w Niemczech. Pomimo prób podejmowanych czy to na poziomie ogólnokrajowym (Czechy), czy na poziomie lokalnym, w gminach (Polska), w regionie brak ograniczeń godzin pracy wielkopowierzchniowych obiektów handlowych.
Jedną z przyczyn tak częstych zmian regulacji (np. w Polsce) jest prpi^ doffloro^ffia ram prawnych do tempa przekształceń sektora handlu detalicznego. Czasów jfcmfa^je Europy zachodniej osiągały obecny poziom nasycenia placówkami handlu wielkopowierzchniowego był znacznie dłuższy, niż ma to obecnie miu|gce ^^Europie
środkowej. Pozwalało to na bardziej przemyślane decyzje, iimględmaiące racje (niemal)
wszystkich zainteresowanych. Dynamiczne wejście wgjju o&ratoYów sieci handlowych do
Polski, Czech czy Słowacji, wraz z szybkim zdobyi
m j^.vro|tących się dopiero rynkach,
pozycji dominującej, musiało wywołać liczne ko^hikty środowiskach lokalnych. Przyczyny tychże konfliktów nie ogranię^^^ jedteMo tempa inwazji dużych firm z kapitałem zagranicznym. Niektórzy wskazujl^ręcii^na niedoskonałość polskich przepisów prawnych. Nie uwzględniają one dostatecznym, jak sądzi np. jak M.K.
PSZCZYŃSKI (2004: 531) pMnaj^kfiej ftku aspektów. Chodzi o szerokie konsultacje społeczne przed określeplelihterei!^ przeznaczonych na wielkopowierzchniowy obiekty
handlowe, mające rynku lokalnego; nie mniej istotne jest współdziałanie
4 1;^ 'V:;Y
sąsiadujących^gać^Sy^aniu lokalizacji tego rodzaju obiektów. Bardzo ważne są także koszty, jatóe|san|§ęządi|9kalny (gmina) musi ponieść w związku z budową nowych super- czy hipeima^fetówi%, ^
Konilikl^ lokalne na tle lokalizacji nowych wielkopowierzchniowych obiektów handlowych
Analiza tekstów dotyczących konfliktów lokalnych, jakie wybuchają wokół nowych wielkopowierzchniowych obiektów handlowych w Polsce pozwala na pewne generalizację dotyczące stron zaangażowanych w te spory; przyczyn, które je zrodziły, i prób podejmowanych w celu rozwiązania zadrażnień.
W przypadku rozmieszczenia przestrzennego stwierdzonych dotychczas konfliktów trudno jst wskazać obszary ich koncentracji. W końcu 2004 roku hipermarkety działały w blisko 100 (dokładnie 94) miastach w Polsce. Do tego czasu zanotowano konflikty w ponad 50 z tych
W. Wilk, 2006, Konflikty związane z lokalizacją WOH 7
miast, związane z lokalizacją tychże hipermarketów. Problemy te wystąpiły niemalże w każdym z regionów. Jednak tylko wzdłuż wschodniej granicy Polski zanotowano konflikty w każdym z miast goszczących hipermarkety. Jeżeli chodzi o inne wielkopowierzchniowy obiekty handlowe (supermarkety, sklepy dyskontowe), to ich liczba i rpzniieszczenie obejmuje znacznie więcej miast, znacznie częściej też. można spotkać lokalne protesty przy próbach lokalizacji nowych .obiektów, niezależnie od regionu Polski. J
Najczęściej powtarzające się strony konfliktów, to władze gmipy, na terenie której ma być zlokalizowany nowy obiekt, inwestorzy (najczęściej operatorzy si|ci haiidloćW|^lokalne środowisko handlowe (tzw. handel niezależny) oraz organizacje ekologicCTpŚryc. w wielu sporach były też władze innych gmin, które nie chciały dopuśpjć\lo ffijcali|ąpji wielkich obiektów handlowych na terenie gmin sąsiednich. Stroną t^óbec które|pjfłaszano najwięcej zastrzeżeń były zawsze władze gminy goszczącej nowesmistycję) Musiały one
. i |
często wybierać pomiędzy argumentami zarówno firm inwest^ącychslokalnych handlowców, czy też - zwłaszcza w większych miasta^-mjnji^śwn
Sąsiednie |
Inwestorzy | |
gminy 1 V |
(sieci handlowe) -=-—r.y.. - |
Handel lokalny |
Organizacje | |
(niezależny) |
ekologiczne |
—►- częste Kontllkty
Ryc. 2. Sftpny^zestjliczące w konfliktach wokół lokalizacji WOH w gminie Źródlnkoprhcow&iń własne j
NajCżęatSzeptzyczyny sporów i zatargów związane były z różnymi wymaganiami instytucji
skarżących się. Firmy starające się o zgodę na wybudowanie nowych obiektów zarzucały
władzom gminy opieszałość w wydawaniu decyzji administracyjnych,
niekiedy zmianę
wcześnie wydanych postanowień czy obietnic, bez wskazania podstawy prawnej. Częstym
!
powodem zatargów były różne wizje ipiejsca lokalizacji, bo inwestorzy chcieli zająć tereny położone w centrum miasta (lub w jegcj pobliżu), podczas gdy władze samorządowe godziły się na inwestycję, ale na obrzeżach midsta. Kolejną przyczyną sporów władz gminy i
i
inwestorów była planowana wielkość ijowego obiektu (gmina optowała zwykle za
W. Wilk, 2006, Konflikty związane z lokalizacją WQłj 8