Obecnie wystarczy, aby władze lokalne określiły w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2.
Ze względu na regulacje dotyczące godzin pracy placówek handlowych sytuacja w Polsce, w Czechach i na Słowacji nie przypomina tej, jaka występuje np. w Niemczech. Pomimo prób podejmowanych czy to na poziomie ogólnokrajowym (Czechy), czy na poziomie lokalnym, w gminach (Polska), w regionie brak ograniczeń godzin pracy wielkopowierzchniowych obiektów handlowych.
Jedną z przyczyn tak częstych zmian regulacji (np. w Polsce) jest próbą dosbrovi|fóia ram prawnych do tempa przekształceń sektora handlu detalicznego. Cza^Jw jakim krjlje Europy zachodniej osiągały obecny poziom nasycenia placówkami l|andlu wielkopowierzcbniowego był znacznie dłuższy, niż ma to obMnteąąySjsce^lEuropie środkowej. Pozwalało to na bardziej przemyślane decyzje, uttolędni^ące racje (niemal) wszystkich zainteresowanych. Dynamiczne wejście o^^ffirów sieci handlowych do Polski, Czech czy Słowacji, wraz z szybkim zdo^yeie^bk^two^ących się dopiero rynkach, po2;ycji dominującej, musiało wywołać liczne konflikty w; środowiskach lokalnych.
Przyczyny tychże konfliktów nie ogramę^|yąsfe jeaiiak-tlo tempa inwazji dużych firm z kapitałem zagranicznym. Niektórzy wskazi^tor^fna niedoskonałość polskich przepisów prawnych. Nie uwzględniają one vl|śfepmu dostatecznym, jak sądzi np. jak M.K.
' .1/ \
społeczne przed określeriieih tere8fevprzeznaczonych na wielkopowierzchniowy obiekty
'»f* • . "■
handlowe, mające ^|ywm roż|voj rynku lokalnego; nie mniej istotne jest współdziałanie
PSZCZYŃSKI (2004: 531) pi-toajmjfiej Kilku aspektów. Chodzi o szerokie konsultacje
sąsiaduj ącychjmtl^ili^ koszty,......ł " ' ’
niu lokalizacji tego rodzaju obiektów. Bardzo ważne są także (gmina) musi ponieść w związku z budową nowych super- czy
I<jąMlil®ill^kaIn'e na tle lokalizacji nowych wielkopowierzchniowych obiektów handlowych
Analiza tekstów dotyczących konfliktów lokalnych, jakie wybuchają wokół nowych wielkopowierzchniowych obiektów handlowych w Polsce pozwala na pewne generalizację dotyczące stron zaangażowanych w te spory; przyczyn, które je zrodziły, i prób podejmowanych w celu rozwiązania zadrażnień.
W przypadku rozmieszczenia przestrzennego stwierdzonych dotychczas konfliktów trudno jst wskazać obszary ich koncentracji. W końcu 2004 roku hipermarkety działały w blisko 100 (dokładnie 94) miastach w Polsce. Do tego czasu zanotowano konflikty w ponad 50 z tych
W. Wilk, 2006, Konflikty związane z lokalizacją WOH 7
miast, związane z lokalizacją tychże hipermarketów. Problemy te wysljąpily niemalże w
każdym z regionów. Jednak tylko wzdłuż wschodniej granicy Polski zanotowano konflikty w
każdym z miast goszczących hipermarkety. Jeżeli chodzi o inne wielkppowierzchniowy
obiekty handlowe (supermarkety, sklepy dyskontowe), to ich liczba i rpzniieszczenie
obejmuje znacznie więcej miast, znacznie częściej też. można spotkać lokalne protesty przy
próbach lokalizacji nowych .obiektów, niezależnie od regionu Polski, j
Najczęściej powtarzające się strony konfliktów, to władze gminy, na terenie której ma
być zlokalizowany nowy obiekt, inwestorzy (najczęściej operatorzy sieci handloiStej^lokalne
środowisko handlowe (tzw. handel niezależny) oraz organizacje ekologicznpŚryc. 3k^ir|fi'ą
w wielu sporach były też władze innych gmin, które nie chciały dopuśpj^jdo f|jmłijapji
wielkich obiektów handlowych na terenie gmin sąsiednich. Stroną'\Abec któr^zgłaszano
najwięcej zastrzeżeń były zawsze władze gminy goszczącej nawesj^^^j^) Musiały one
często wybierać pomiędzy argumentami zarówno firm inweswiącychllokalnych
handlowców, czy też - zwłaszcza w większych miastgjfli
Sąsiednie |
Inwestorzy | |
gminy i V |
(sieci handlowe) ---S Ł-' |
Handel lokalny |
Organizacje | |
(niezależny) |
ekologiczne |
częste Konflikty
Ryc. 2. Sftpny^czestjiićzące w konfliktach wokół lokalizacji WOH w gminie Źródtóacip^cotĄre własne
L
N^feżęą(S|e‘|)teyczyny sporów i zatargów związane były z różnymi wymaganiami instytucji
skarżących się. Firmy starające się'o zgodę na wybudowanie nowych obiektów zarzucały
władzom gminy opieszałość w wydawaniu decyzji administracyjnych, niekiedy zmianę
wcześnie wydanych postanowień czy obietnic, bez wskazania podstaw y prawnej. Częstym
i
powodem zatargów były różne wizje npejsca lokalizacji, bo inwestorzy chcieli zająć tereny położone w centrum miasta (lub w jegcl pobliżu), podczas gdy władze samorządowe godziły
j
się na inwestycję, ale na obrzeżach midsta. Kolejną przyczyną sporów władz gminy i
i
inwestorów była planowana wielkość nowego obiektu (gmina optowała zwykle za
W. Wilk, 2006, Konflikty związane z lokalizacją WQH 8