skanuj0005

administracja a sądownictwo

przegląd polskich definicji administracji

w określeniu administracji. Nie zawiera cna żadnej cechy pozytywnej iie-fmiendum, a tylko podkreśla odrębność władzy wykonawczej od dwóch pozostałych władz, przenosząc ciężar definiowania na ich określenie, a także na określenie samej działalności państwowej. W związku z tym wartość tej definicji jest bardzo ograniczona, chociaż zapoczątkowała ona poszukiwania różnic między władzą wykonawczą (administracją) a pozostałymi kategoriami władz. Na jej kanwie powstały teorie pogłębiające to rozróżnienie przez wskazanie, że władza wykonawcza nie ma tak sprecyzowanej roli, jak pozostałe, że jej odpowiedzialność za państwo ma charakter praktyczny i ogólny, że administracja wykonuje ustawy i rządzi oraz organizuje życie, ponosząc odpowiedzialność za stan spraw państwowych. W odniesieniu do relacji między administracją a sądownictwem (cywilnym) podnoszono zwłaszcza, że sądownictwo realizuje porządek prawny (prawo prywatne), a realizacja prawa jest dla niego celem ostatecznym, podczas gdy administracja realizuje interes publiczny, a realizacja prawa (prawa publicznego) jest dla niej tylko pośrednim środkiem do tego celu.

W nurcie pozytywnych definicji administracji, usiłujących zebrać najważniejsze jej cechy, można znaleźć wiele elementów, które w sumie tworzą już bogatszy obraz. Zwracano uwagę, że administracja, to „nie tylko wykonywanie ustaw, ale także działalność twórcza" (W.L jaworski'). W ten sposób trójpodział władz okazał się za ciasny dla umieszczenia w nim wszystkiego, co wiąże się z administracją. Inna definicja podkreślała, że administracją jest „planowe zgrupowanie ludzi w służbie pewnej misji publicznej, a dopiero potem — poprzez tych ludzi — suma urządzeń, którymi dysponują'' (J.S. Langrod⁴), Istotna wskazówka, wynikająca z tej definicji jest taka, że podstawowe znaczenie przy definiowaniu administracji ma pierwiastek ludzki. W tym samym kierunku idą nowsze definicje głoszące, że administracja to „przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach" (J. Boć^{1 2 3}) lub, że jest to „system złożony z ludzi zorganizowanych w celu stałej, systematycznej, skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji publicznej, polegającej głównie (choć nie wyłącznie) na bieżącym wykonywaniu ustaw, wyposażonych we władztwo państwowe oraz środki materialno-techniczne" (1. Lipowicz⁴). Efektem zapoczątkowanych przez F. Ix>ngchampsa poszukiwań definicji w znamionach przedmiotu jest definicja bardziej „socjologiczna", a mniej „prawnicza", według której administracja jest zjawiskiem społecznym, które cechuje inicjatywa i działalność ukierunkowana na przyszłość. Administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistniania określonych przedsięwzięć (F. OchendowskT). Osobne

28

1

' Wl. Javro»ki, taukaptttdaiininiMrACyjKgp. Zagaćmenitegflttt, Warszawa 1924, >. 10,

2

‘ J5 Langrod, liKlytucjc ywttt afaitustrocypugo. Z®y$ części ególrsj. Zakamyue 20CG, s. 191; n.

3

J. Buf (w.) Pwswj afeisijfwrjjfiic, red f. BoO, Kułonia Limited. Yftoc&w 2iXlS, s. 16.

4

* !. Lipowicz (w:) Z. Cieślak, l. Lipowicz, Z Niewiadomski, PumoCztfieftMira. Kołróia Limited. Warszawa 2COZ,s 27-28

^ł Y. Ocher,di>wski, Prom atminitinąjre. Cz^v ogtiiM. Tbcuń 2CW, s 22 i n.