Gustaw Caillcbonc Cykliniarzc, 1375. Codzienność i praca - nowe tematy w malarstwie (autorowi zarzucano, że ciała cykliniarzy nie są piękne).
Imeneja przedstawienia świata w jego naturalnym kształcie, niechęć do ocen i interpretacji. wynikają zc zrozumienia całej złożoności motywacji ludzkich działań, decyzji iui. Literatura naturalistyczna usiłuje przedstawić życic w całej jego komplikacji |...|. '
Tomasz Weiss [ II
Z jakich tematów i zainteresowań musiałaby zrezygnować literatura, gdyby przyjąć postulaty Emila 7oliZ Sporządź krótką listę i sformułuj swój komentarz cło postulatów irancuskicgo pisarza.
Zarówno realizm, jak i naturalizm miały być sposobem ukazywania prawdy życia. Jaką dostrzegasz różnicę między tymi sposobami tworzenia? (Możesz wziąć pocł uwagę zarówno komentarze, jak i dzieła literackie oraz plastyczne).
■ C/y zgadzasz się ze stwierdzeniem, że naturalizm był „doskonalszym realizmem"?
v
t—1 malarstwo nic jest naturą, jakkolwiek ma na celu
Główny teoretyk lego prądu Inaturalizmu - przyp. WB.J, Linii Zola. w swoim studium zatytułowanym Romans eksperymentalny' (1S80) powołuje się również na autorytet nauki. domagając sic od powieści, by przedstawiała prawdy o walorze naukowym, a od : 11 wieściopisar/a. by zbierał do niej materiały lak, jak uczony gromadzi je do swych prac-Naturaliści pozostają również pod przemożnym wpływem autorytetu przyrodoznawsi uznanego za koronę nauk [...1. 1...1 Autorytetem szczególnie wielkim cieszył s.ę Karo , Darwin Człowiek to. zdaniem Darwina i jego zwolenników-, cząstka przyrody, podporządkowana tym samym prawom, które rządzą jej całokształtem UL Inaczej mówiąc człowiek jest zdeterminowany swoją przynależnością do świata przyrody, zdctcrminowaj „v prawami, które nim rządzą. Literatura i sztuka eksponują właśnie przede wszystka ten aspekt ludzkiej kondycji: prawo walki o byt. fizjologiczne uwarunkowanie proast psychicznych, dziedziczność ccch. ścisły związek człowieka z. jego naturalny n • rc skiem analogię egzestcncji ludzkiej z egzystencjami zwierzęcymi. I...I Naturalizm. wwtodoc z .dcmyczncgo założenia jak realizm pozytywis.yczny lormuluj
zupełnie inaczej kn-tenun, prawdy: prawdziwy obraz św.a.a lo obrazem w^mU ..... | sz\riir»o*ii^f*v iniemretacji i ocenie (...]. Prawda o rzeczywistość
ss- ’> osra™czy się do
przedstawienia faktów, zgromadzenia szcz g
i Pozytywizm me był epoką całkowicie jednorodną, nie wszyscy twórcy jednakowo pojmowali powołanie artysty i byli zgodni w ocenie poszczególnych dzieł. Świadczy o tym choćby rozprawa Stanisława Witkiewicza (1851-1915), malarza i krytyka'sztuki, pt. „Największy" obraz Matejki. O powszechnie szanowanym wówczas malarzu Witkiewicz wypowiedział się krytycznie, prezentując przy tym własne poglądy na lemat istoty malarstwa i sztuki w ogóle (śródtytuły pochodzą od autora podręcznika).
■ Odszukaj w tekście Witkiewicza stwierdzenia, którym przyklasnęliby klasycy pozy tywizmu, i takie, z którymi by się nic zgodzili. (Sprawdź np., co pisze Witkiewicz o realizmie i tendencyjności).
■ Skonfrontuj własne wrażenia z opiniami, które o twórczości Jana Matejki wypowiada
Witkiewicz. •
■ Wskaż i skomentuj te stwierdzenia autora, które wydają Ci się słuszne i ponadczaso-
' 'V°, 'fh zas n,e zgadzasz si? z Poglądem Stanisława Witkiewicza, przygotuj argumenty, którymi poprzesz swoje zdanie. ° 1 ”