skanuj0016

Wzrost znaczenia funduszy nastąpił w latach 70 XX w., które przyniosły rozwój rynku pieniężnego, telekomunikacji i świadczeń emerytalnych. Także zmiany w systemie podatkowym spowodowały, iż zarówno przedsiębiorcy, jak też zwyczajni obywatele zauważyli, że fundusze mogą być „kurą znoszącą złote jajka”. Krajem, w którym rynek funduszy powierniczych rozwijał się najszybciej były Stany Zjednoczone. Tuż przed wielkim kryzysem w latach dwudziestych XX wieku, całkowita wartość ich aktywów sięgała tam 3 mld USD. W latach 80 ubiegłego wieku liczba funduszy inwestycyjnych na świecie była równa około 500, przez kolejne dziesięć lat wzrosła do blisko 3400. W tym samym czasie zasoby otwartych funduszy inwestycyjnych w wybranych państwach podniosły się ze 156 mld USD do 1171 mld USD czyli 7,5-krotnie. Tak intensywny wzrost aktywów funduszy trwał aż do 2001 roku, kiedy to nieco się ustabilizował. Przyczyną takiego stanu rzeczy było spowolnienie rozwoju gospodarczego, oraz jak twierdzą analitycy, ataki terrorystyczne z 11 września.

W Polsce początek tworzeniu funduszy powierniczych dała ustawa z 22 marca 1991 roku „Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych”. Przez pierwsze trzy lata prym na rynku kapitałowym wiódł zrównoważony fundusz Pionieer. W latach 1993-94 jego aktywa osiągnęły wartość 2 mld PLN. W 1995 roku powstał Fundusz Powierniczy Korona. Zarówno Pionieer, jak i Korona były funduszami otwartymi inwestującymi w bony i obligacje skarbowe oraz akcje spółek giełdowych. W 1997 roku sejm zatwierdził, odrębną ustawę, która zastąpiła nazwę funduszy powierniczych, funduszami inwestycyjnymi. Ponadto ustawa ta wyróżniła trzy typy funduszy: otwarte, zamknięte oraz mieszane, jak również nadała im osobowość prawną. Kolejna nowelizacja ustawy nastąpiła w 2000 roku, wprowadzono wówczas kolejny rodzaj funduszu, specjalistyczny fundusz inwestycyjny zamknięty (SFIZ). 2004 rok przyniósł ustawę ujednolicającą rynek polskich funduszy do rynków europejskich. Ponadto dzięki niej po przyjęciu Polski do Unii Europejskiej pojawiła się możliwość inwestowania w fundusze zamknięte o wysokim stopniu ryzyka (venture Capital). Wtedy też nastąpił najintensywniejszy wzrost znaczenia funduszy inwestycyjnych na rynku kapitałowym w Polsce. W latach 1999-2004 środki w nich zgromadzone zwiększyły się 10-krotnie. Udział funduszy w PKB w 2004 roku wynosił 4,3%.

Lata 2000-2004 przyniosły utworzenie 67 funduszy inwestycyjnych. Na koniec 2004 roku ich liczba była równa 148, a wartość aktywów netto (WAN) - powyżej 37 mld zł, co oznacza, że w ciągu czterech lat wzrosła o 30 mld zł. Największy udział na rynku miały wówczas fundusze obligacji. 2005 rok przyniósł powstanie kolejnych 35 funduszy, pojawiły się także fundusze parasolowe (Umbrella fund), tzw. fundusze funduszy (Fund of Funds). Ustawa ujednolicająca rynek polski z rynkiem europejskim dała zagranicznym funduszom inwestycyjnym szanse sprzedaży swych jednostek uczestnictwa na polskim rynku kapitałowym. Najczęściej były to fundusze typu parasolowego, składające się z kilkudziesięciu subfunduszy. Ponadto na rynku pojawiły się fundusze gwarantowane, gdzie 100% kapitału było objęte ochroną. W 2007 roku liczba funduszy inwestycyjnych zwiększyła się 18-krotnie w stosunku do roku 1997 i wynosiła 357. Wraz z końcem 2007 roku WAN zwiększyła się ponad 70-krotnie w odniesienia do 1997 roku [Dawidowicz 2009].