skanuj0018

NeurofizjoU

Należy pamiętać, że około 20-30% włókien korowo-rdzeniowych rozpoczyna^ się w korze położonej ku tyłowi od bruzdy środkowej. Większość tych włókien$ biegnie do rdzenia w drodze korowo-rdzeniowej bocznej i w odróżnieniu od in-» nych włókien drogi piramidowej kończy się synapsami na neuronach głównie ro-’ gów tylnych rdzenia tworzących strefę V i VI Rexeda. Przypuszcza się, że ta „sen- ’ soryczna” komponenta drogi piramidowej służy do centropetalnej kontroh impul--' sacji czuciowych napływających do rogów tylnych z receptorów mięśniowych. Im-pulsacje z tych receptorów mięśniowych po odpowiedniej „obróbce” w neuronach -wstawkowych rogów tylnych przez tę sensoryczną komponentę drogi korowo-rdzeniowej są dalej przekazywane do oc-motoneuronów strefy IX rdzenia kręgowego. W ten sposób kora mózgowa kontroluje impulsacje z proprioceptorów mięśniowych, wpływając tym samym pośrednio na odruchy własne mięśni.

Z punktu widzenia klinicznego drogę dla ruchów dowolnych można podzielić na dwie główne składowe, tj. górny neuron motoryczny (GNM) i dolny neuron motoryczny (DNM). GNM, jako neuron nadrzędny, bierze początek w korze somatoruchowo-czuciowej i, jak to opisano poprzednio, biegnie jako droga korowo-rdzeniowa wspólnie z drogą czerwienno-rdzeniową, kończąc się na a-mo-toneuronach (lub interneuronach) pól ruchowych rdzenia kręgowego. DNM obejmuje a-motoneurony .rogów-przednich rdzenia, których aksony opuszczają rdzeń przez korzenie brzuszne i dalej jako nerwy obwodowe zaopatrują mięśnie szkieletowe (ryc. 83). Koncepcja GNM/DNM jest użyteczna klinicznie w różnicowaniu zaburzeń aktywności motorycznej u chorych w stanach klinicznych. Uszkodzenia GNM najsilniej się objawiają w obwodowych odcinkach kończyny górnej (ręka i palce) i mają charakter niedowładu spastycznego. Obwodowe części kończyny dolnej mogą być również upośledzone, ale niedowład ich mięśni jest trudniej zauważalny. Proksymalne przytułowiowe odcinki kończyn są natomiast mniej dotknięte, a ruchy szyi i tułowia nie ulegają zaburzeniu w ogóle. Jest to wynik przedstawionego poprzednio unerwienia przez korę ruchową obu półkul moto-neuronów rdzenia zaopatrujących mięśnie szyi, tułowia i proksymalnych odcinków kończyn. Natomiast a-motoneurony w zgrubieniach rdzeniowych unerwiające mięśnie dystalnych odcinków górnych i dolnych są zaopatrywane tylko przez kontralateralną korę ruchową. Przy uszkodzeniach GNM zaniki mięśniowe są słabo zaznaczone lub później występują. Objawy uszkodzenia DNM zależą od miejsca uszkodzenia, a więc czy dotyczy ono rogów przednich, korzeni przednich, czy też określonego nerwu ruchowego. Typowym objawem uszkodzenia jest niedowład wiotki (spadek napięcia mięśniowego) i szybko postępujący zanik mięśni.

Droga korowo-jądrowa

Droga korowo-jądrowa zachowuje się na swoim przebiegu z.kory do pnia mózgowego podobnie jak korowo-rdzeniowa (patrz ryc. 81). Rozpoczyna się ona w dolnej trzeciej części zakrętu przedśrodkowego i pozaśrodkowego oraz środkowej

łutów ramionc palce

Auchy manipulacji obroty głowy

pole dodatkowe i przed ruchowe

pierwotne pole ruchowe ■biodro nogi stopa ■kark kciuk -wargi

przeciwstawne ruchy oczu

tworzenie stów

ośrodek-Broki

szczęka

język

wymowa stów l wokalizacja) fiksacja oczu

połykanie

żucie

KORA

ruchowa

czuciowa

pierwotne pole—, ruchowe dodatkowe pole ruchowe

bruzda środkowa

pole somatosensoryczne kora kojarzeniowa noga stopa tułów ramię ręka ’ twarz usta

okolica przed ruchów a

Ryc. 84. Kora czuciowa i ruchowa oraz ośrodki korowe związane z ruchami oczu i głowy oraz mową

części dolnego zakrętu czołowego, gdzie znajduje się korowa reprezentacja czynności motorycznych mięśni mimicznych twarzy, warg, szczęk, języka i gardła (pole 4) (ryc. 84). Złożone czynności tych ośrodków ruchowych są podporządkowane okolicy przedruchowej (pole 6). Reprezentacja ruchowa mowy jest zlokalizowana w półkuli dominującej w obrębie tylnej części dolnego zakrętu czołowego tworzą-