skanuj0018

Neurofiąjok

Należy pamiętać, że około 20-30% włókien korowo-rdzeniowych rozpoczyna? się w korze położonej ku tyłowi od bruzdy środkowej. Większość tych włókien^ biegnie do rdzenia w drodze korowo-rdzeniowej bocznej i w odróżnieniu od in-^ nych włókien drogi piramidowej kończy się synapsami na neuronach głównie ro-» gów tylnych rdzenia tworzących strefę V i VI Rexeda. Przypuszcza się, że ta „sensoryczna” komponenta drogi piramidowej służy do centropetalnej kontroli impul- ' sacji czuciowych napływających do rogów tylnych z receptorów mięśniowych. Im-, pulsacje z tych receptorów mięśniowych po odpowiedniej „obróbce” w neuronach¹; wstawkowych rogów tylnych przez tę sensoryczną komponentę drogi korowo-rdzeniowej są dalej przekazywane do a-motoneuronów strefy IX rdzenia kręgowego. W ten sposób kora mózgowa kontroluje impulsacje z proprioceptorów; mięśniowych, wpływając tym samym pośrednio na odruchy własne mięśni.

Z punktu widzenia klinicznego drogę dla ruchów dowolnych można podzielić na dwie główne składowe, tj. górny neuron motoryczny (GNM) i dolny neuron motoryczny (DNM). GNM, jako neuron nadrzędny, bierze początek w korze somatoruchowo-czuciowej i, jak to opisano poprzednio, biegnie jako droga korowo-rdzeniowa wspólnie z drogą czerwienno-rdzeniową, kończąc się na a-mo-toneuronach (lub intemeuronach) pól ruchowych rdzenia kręgowego. DNM obejmuje a-motoneuronyjmgówprzednich_rdzenia, których aksony opuszczają rdzeń przez korzenie brzuszne i dalej jako nerwy obwodowe zaopatrują mięśnie szkieletowe (ryc. 83). Koncepcja GNM/DNM jest użyteczna klinicznie w różnicowaniu zaburzeń aktywności motorycznej u chorych w stanach klinicznych. Uszkodzenia GNM najsilniej się objawiają w obwodowych odcinkach kończyny górnej (ręka i palce) i mają charakter niednwładp spastycznego. Obwodowe części kończyny dolnej mogą być również upośledzone, ale niedowład ich mięśni jest trudniej zauważalny. Proksymalne przytułowiowe odcinki kończyn są natomiast mniej dotknięte, a ruchy szyi i tułowia nie ulegają zaburzeniu w ogóle. Jest to wynik przedstawionego poprzednio unerwienia przez korę ruchową obu półkul moto-neuronów rdzenia zaopatrujących mięśnie szyi, tułowia i proksymalnych odcinków kończyn. Natomiast a-motoneurony w zgrubieniach rdzeniowych unerwiające mięśnie dystalnych odcinków górnych i dolnych są zaopatrywane tylko przez kontralateralną korę ruchową. Przy uszkodzeniach GNM zaniki mięśniowe są słabo zaznaczone lub później występują. Objawy uszkodzenia DNM zależą od miejsca uszkodzenia, a więc czy dotyczy ono rogów przednich, korzeni przednich, czy też określonego nerwu ruchowego. Typowym objawem uszkodzenia jest niedowład wiotki (spadek napięcia mięśniowego) i szybko postępujący zanik mięśni.

Droga korowo-jądrowa

Droga korowo-jądrowa zachowuje się na swoim przebiegu z kory do pnia mózgowego podobnie jak korowo-rdzeniowa (patrz ryc. 81). Rozpoczyna się ona w dolnej trzeciej części zakrętu przedśrodkowego i pozaśrodkowego oraz środkowej

KORA

ruchowa

czuciowa

pierwotne pole ruchowe dodatkowe pole ruchowe

bruzda środkowa

pole somatosensoryczne kojarzeniowa noga stopa tutów ramię ręka' twarz usta

okolica przed ruchowa

Ryc. 84. Kora czuciowa i ruchowa oraz ośrodki korowe związane z ruchami oczu i głowy oraz mową

części dolnego zakrętu czołowego, gdzie znajduje się korowa reprezentacja czynności motorycznych mięśni mimicznych twarzy, warg, szczęk, języka i gardła (pole 4) (ryc. 84). Złożone czynności tych ośrodków ruchowych są podporządkowane okolicy przedruchowej (pole 6). Reprezentacja ruchowa mowy jest zlokalizowana w półkuli dominującej w obrębie tylnej części dolnego zakrętu czołowego tworzą-