skanuj0030

ukrwienia głowy i szyjki kości udowej, zaburzenia statyki, procesy zapalne, martwice aseptyczne, młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej, niedobór witamin.

Objawy: choroba rozpoczyna się przeważnie z wolna. Pojawiają się bóle w okolicy pachwiny, górnej części uda, a niekiedy tylko w stawie kolanowym. Wczesne objawy kliniczne to: ograniczenie rotacji uda do wewnątrz, przeprostu, przywiedzenia i odwiedzenia. Najdłużej zachowany jest ruch zgięcia. Ból powstający przy ruchach w stawie jest przyczyną odruchowego wzmożenia napięcia mięśni i ustawienia kończyny w ułożeniu przymusowym, to jest w zgięciu (ok. 45°) i przywiedzeniu. Z biegiem czasu rozwija się przykurcz w tej pozycji, co powoduje pozorne skrócenie kończyny dolnej.

Ból i ograniczenie zakresu ruchów w stawie biodrowym są z początku przemijające i występują tylko po dłuższym chodzeniu, staniu lub przemarznięciu. Z biegiem lat ból pojawia się coraz częściej i ustępuje coraz trudniej. Przykurcze w stawie biodrowym utrwalają się - nigdy jednak nie dochodzi do zupełnego zesztywnienia stawu. Opisane zmiany utrudniają schylanie się, siadanie, chód i doprowadzają, zwłaszcza przy zmianach obustronnych, do ciężkiego inwalidztwa.

Fizjoterapia: chorzy wymagają kompleksowego usprawniania, którego celem jest uśmierzenie bólów, zapobieganie przykurczom w stawie oraz ograniczeniu zakresu ruchów.

W okresie dużego zaostrzenia bólów podaje się leki działające przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Zaleca się leżenie na twardym i równym podłożu oraz leżenie na brzuchu 2-3 razy dziennie z odwiedzionymi udami i stopami poza brzegiem łóżka. Na pośladki kładzie się woreczek z piaskiem ważący około 5 kg. Taka pozycja utrzymywana przez 20-30 minut 2-3 razy dziennie zapobiega powstawaniu przykurczów w stawach biodrowych i przyczynia się do ustępowania rozpoczynających się już przykurczów.

Nie wolno leżeć na boku z kończyną dolną zgiętą w stawie biodrowym. Leżąc na boku należy włożyć między uda i podudzia wałek z koca (patrz rys. 26 i 27).

Po opuszczeniu łóżka chory rozpoczyna chodzenie o kulach pachowych, potem łokciowych, wreszcie o lasce. Powinien on 2-3 razy dziennie wypoczywać leżąc na brzuchu przez 20-30 minut. Ważnym problemem jest u tych chorych walka z otyłości;), ponieważ powoduje ona nadmierne obciążenie stawów biodrowych. Chory musi unikać długiego stania, meczących marszów, chodzenia po nierównym terenie, skoków, noszenia ciężkich przedmiotów. Szkodliwie działa również zimno i wilgoć, gdyż pod ich wpływem następuje zaostrzenie bólów.

Leczenie ruchem rozpoczyna się po zmniejszeniu się bólów. Wskazane są ćwiczenia bierne, czynne w odciążeniu i w odciążeniu z oporem oraz czynne wolne. Należy unikać ćwiczeń w pozycjach obciążających stawy biodrowe. Korzystnie działają ćwiczenia lecznicze oraz pływanie w basenie wypełnionym ciepłą wodą. Niektórym chorym można zalecić jazdę na rowerze po równym, gładkim terenie.

Duże zastosowanie mają również zabiegi cieplne, balneologiczne, nagrzewanie tkanek okołostawowych lampą Sollux, leczenie prądami diady-namicznymi, ultradźwiękami. Dobre wyniki uzyskuje się przez leczenie uzdrowiskowe, w czasie którego łączy się zabiegi balneologiczne z leczeniem ruchem.

W wybranych przypadkach najlepsze efekty daje leczenie operacyjne polegające na całkowitej plastyce stawu z użyciem endoprotezy (endopro-tezoplastyka).

W mieszkaniu chorego należy zainstalować urządzenia umożliwiające mu korzystanie z ubikacji i łazienki (odpowiednie uchwyty, podwyższony sedes) oraz zaopatrzyć go w przybory ułatwiające samoobsługę, np. przy wdziewaniu butów, skarpetek. Przy zmianach w jednym stawie biodrowym chory powinien siedzieć na krześle, którego siedzisko jest opuszczone po stronie chorego stawu.

Do podstawowego zaopatrzenia ortopedycznego tych chorych należą - w zależności od potrzeb - kule pachowe, łokciowe, laski, obuwie ortopedyczne dla wyrównania skrócenia kończyny dolnej.

Bardzo wskazane jest chodzenie z laską trzymaną po stronie zdrowej nogi. Przy chodzeniu z laską staw biodrowy ze zmianami zwyrodnieniowymi jest odciążany, a więc zmiany te postępują znacznie wolniej.

Ważnym problemem u tych chorych jest walka z otyłością, ponieważ powoduje ona nadmierne obciążenie stawów biodrowych. Chory musi unikać stania, męczących marszów, chodzenia po nierównym terenie, skoków, noszenia ciężkich przedmiotów. Szkodliwie działa również zimno i wilgoć, bowiem pod ich wpływem następuje zaostrzenie się bólów.