Wyraz .picpegandaf pochodzi od łacińskiego prcpagare, propaęo, co oznacza pewną czynność rolnika czy ogrodnika. który na roli rozsadza jakiś gatunek roślin Ptopagatm —jest tym co już zostało rozsadzone i przyjęto śę, propagandom zaś oznacza to, co należy rozsadzić i zakorzenić Pojęcie .prcpagandaf (krzewić, rozszerzać, rozciągać) zostało wprowadzone do żyda publicznego w pierwszej petowie XVII w - w tym znaczeniu użył wówczas wyrazu propagańdutn Kościół katolicki. Z biegiem czasu pojęcie propagandy ułogało przemiam™, przede wszystkim zmrefiiając obszar kościelny i religijny na świecki, ideologiczny i polityczny.
Pr opaganda jest jedną z form komunikowania. Jej istotą jest wysyłanie komunikatu (message) od nadawcy dc; odbiorcy, co w przeważając^ większości wypadków przybiera formę pośrednią gdyż komunikat trafia do odbiorcy za pośrednictwem mediów masowych Nadawcami propagandy są głównie organizacje; i instytucje. tafcie jak: rządy, partie polityczną różne organizacje spctecznopolityczno, korporacje, kościoły i związki wyznaniowe, instytucje wychowawcze i kształcąc©, elity polityczne, gapy społeczne itd
Techniki — .chwyt propagandowy*, praktyczny sposób rwfcigowarśa i przekazywania komunikatu, którym posługuj* się dana propaganda; w dużym stopniu decydują ooe ojej skuteczności. Są zasadniczo nieznane szerszym gapom spctecznym, co decyduje o ich skuteczności. Techniki ulegają zmianie, niekiedy występują, samodzielnie lito w zespoleniu z tzw. technikami uzupełniającymi.
(jo najczęściej wymienianych technik należy:
— powtarzanie — często zróżnicowane, rp. ta sama treść antykościelna w telewizji, prasie, piosenkach, kabaretach, ulotkach i napisach na rnurach;
— przemilczanie—jedna z najtrudniej wykrywalnych technik, eliminacja z życia publicznego pewnych treści, np roli Kościoła w przemianach społecznych i kulturowych;
— .publiczność odziedziczona’ — wykorzystanie tych ocbiorców. którzy nastawili się na percepcję zupełnie innych traśd, rp emisja programu partii tuż przed meczem;
— symbol — łatwo komunikatywny, zwijany z daną ideą działa na sferę psychiczną motywacyjną i emocjonalną
— niezwykłość przekazu — często w postaci sensacyjnego iąęcia problemu czy przedstawienia faktu. rp. paradeksalność sytuacji w tytule artykułu;
— moda — odbiorca ulega obowiązującym w jego środowisku modom, zbudowana na mechanizmie naśladownictwa, lęku przed ośmieszeniem, tendencji do niewyróżniania się. do bycia rwwoczesnyrr.;
— selekcja — stronniczo eliminuje treści niewygodne da dysponentów propagandy, np. podkreślanie tylko wad przeciwko.
— manewr odciągający — w co’u odwrócenia uwagi społeczeństwa od spraw niekorzystnych dla dysponentów, podsuwa się inny obiekt zainteresowania, np. atak na Kościół, by nic- dokonywać w Poteoe dekomunizacji i osądu rządów komunistycatych (.polska Norymberga’):
— sformułowania eufemistyczne—jej celem jest zmniejszenie drastyczności w opisie fałdów, patrzenie z przymrużeniem oka’ na niepokoją* zjawiska, np. w komunizmie twierdzenie, ?e w Polsce nie ma strajków, lecz .przejściowe przestoje’.
— wy>brzymiarse, hipcrtołizacja — samych faktów (podstawianych jako jtiarwyWe', .historyczne’) i całej machiny informacji (przez zwielokrotnienie przekazu), np ekspozycja zlecających tendencyjne cpirńe wypowiedzi.
— nadmierne uogólnienie — ma prowadzić dc- przekonania, że dar*? zjawisko 'wykazuje znamiona powszechności, np. użycie zwrotów .wszyscy Polacy tacy $ą’: jak powszechnie wiadomo’;
— uproszczenie za pomocą ricóó (termin zaczerpnięty z fotografiki, oznaczający w języku francuskim ,kiiszę negatywną* bądź .negatyw*) —takie sformułowanie opinii o czymś, które maskuje wiele cech pozytywnych, ujmuje dany przedmiot
w kategorii negatywnej, np. sformułowanie .wychowany w zakrystii*, .katolicki oszołom*, j. niejednego pieca jad chiefa*,