Ćwiczenie 6
Często występującym rodzajem obciążeń przenoszonych przez elementy maszyn są obciążenia zmienne, których charakter przebiegu może być w czasie ustalony lub nieustalony. Przy obciążeniach ustalonych siły działające zmieniają się w taki sposób, że stany obciążenia powtarzają się regularnie w pewnych stałych odstępach.czasu, zwanych okresami. W ciągu jednego okresu zachodzi jeden pełny cykl zmiany obciążenia. Obciążenia nieustalone natomiast zmieniają się w sposób nieregularny i nie mają charakteru okresowego.
Obciążenia zmienne w czasie mają decydujący wpływ na charakter naprężeń występujących w obciążonych elementach maszyn i urządzeń. Podstawową cechą tych naprężeń jest również zmienność w czasie ich wartości, zgodna ze zmiennością wywołujących jc obciążeń. Na podstawie badań oraz licznych przykładów praktycznych stwierdzono, żc cykliczna zmiana naprężeń ujemnie wpływa na trwałość materiału, a części maszyn — narażone na działanie zmiennych w czasie obciążeń — ulegają zniszczeniu przy naprężeniach znacznie mniejszych od doraźnej wytrzymałości materiału przy statycznym obciążeniu elementów'. To zjawisko obniżenia się wytrzymałości materiałów przy występowaniu naprężeń zmiennych w czasie nazywamy zmęczeniem materiałów.
Celem ćwiczenia jest praktyczne wyznaczenie wytrzymałości na zmęczenie przy symetrycznym cyklu obciążenia, a następnie - dla danych wartości granicy plastyczności Re i wytrzymałości na rozciąganie Rm badanego materiału —
86