Ćwiczenie 6
WYZNACZANIE WYTRZYMAŁOŚCI ZMĘCZENIOWEJ
METALI
(PRÓBA PRZYSPIESZONA)
Często występującym rodzajem obciążeń przenoszonych przez elementy maszyn są obciążenia zmienne, których charakter przebiegu może być w czasie ustalony lub nieustalony. Przy obciążeniach ustalonych siły działające zmieniają się w taki sposób, że stany obciążenia powtarzają się regularnie w pewnych stałych odstępach.czasu, zwanych okresami. W ciągu jednego okresu zachodzi jeden pełny cykl zmiany obciążenia. Obciążenia nieustalone natomiast zmieniają się w sposób nieregularny i nie mają charakteru okresowego.
Obciążenia zmienne w czasie mają decydujący wpływ na charakter naprężeń występujących w obciążonych elementach maszyn i urządzeń. Podstawową cechą tych naprężeń jest również zmienność w czasie ich wartości, zgodna ze zmiennością wywołujących je obciążeń. Na podstawie badań oraz licznych przykładów' praktycznych stwierdzono, żc cykliczna zmiana naprężeń ujemnie wpływa na trwałość materiału, a części maszyn — narażone na działanie zmiennych w czasie obciążeń - ulegają zniszczeniu przy naprężeniach znacznie mniejszych od doraźnej wytrzymałości materiału przy statycznym obciążeniu elementów. To zjawisko obniżenia się wytrzymałości materiałów przy występowaniu naprężeń zmiennych wf czasie nazywamy zmęczeniem materiałów.
Celem ćwiczenia jest praktyczne wyznaczenie wytrzymałości na zmęczenie przy symetrycznym cyklu obciążenia, a następnie — dla danych wartości granicy plastyczności Rc i wytrzymałości na rozciąganie Rm badanego materiału -
86