str 7

3. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej

przedsiębiorstwa Skarbu Państwa

I

przedsiębiorstwa

będące

własnością

prywatną

przedsiębiorstwa

komunalne

V.-i-

Ze względu na formę własności wyróżnia się sektor publiczny, do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością państwa i przedsiębiorstwa komunalne, oraz sektor prywatny - przedsiębiorstwa będące własnością prywatną. Od 1989 roku w wyniku prywatyzacji systematycznie zmniejsza się liczba przedsiębiorstw sektora publicznego, a coraz więcej powstaje przedsiębiorstw prywatnych.

Podział przedsiębiorstw ze względu na formę własności

Liczba przedsiębiorstw państwowych w Polsce zmniejsza się od momentu wprowadzenia gospodarki rynkowej. Jest to wynik prywatyzacji.

(Na podstawie: www.stat.gov.pl)

Przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej to często przedsiębiorstwa komunalne.

Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw

Przedsiębiorstwa muszą być w określony sposób zorganizowane i mieć ustaloną formę prawną. Według podziału opracowanego przez Główny Urząd Statystyczny podstawowe formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw to:

-    osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą;

-    osoby prawne;

-jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej.

Według obowiązującego prawa osobą fizyczną jest każdy człowiek. Osobą prawną zaś nie jest człowiek, ale założona przez niego instytucja, organizacja lub spółka. To, czy mogą one być osobami prawnymi, regulują szczegółowe przepisy. Osobami prawnymi są między innymi przedsiębiorstwa państwowe, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, fundacje oraz stowarzyszenia. Osoba prawna działa przez wewnętrzne władze, na przykład dyrektora lub zarząd, w sposób przewidziany w statucie opartym na odpowiedniej ustawie.

Osobę fizyczną i osobę prawną łączy jedna wspólna cecha - obie mają zdolność prawną. Oznacza to, że mogą być podmiotem prawa, czyli przysługują im pewne prawa i obowiązki. Zdolność prawna osoby fizycznej trwa od jej urodzenia aż do śmierci, a zdolność prawna osoby prawnej trwa od chwili jej powstania do likwidacji. Jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej, to między innymi spółki osobowe. Mają one jedynie zdolność sądową, to znaczy mogą zawierać umowy i być stroną w sądzie.

38