Strona4

4

szynowe są stosowane do budowy tzw. mostów szynowych głównie w stacjach transformatorowych i rozdzielczych oraz w rozdzielnicach.

Przewody nawojowe (druty nawojowe) wykonuje się z reguły z miedzi. Mają one zastosowanie do wykonywania uzwojeń maszyn elektrycznych, transformatorów, elektromagnesów i dławików. Kształt drutów może być okrągły, prostokątny lub kwadratowy Normalizuje się tu średnice drutów, a nie przekroje jak w przypadku przewodów elektroenergetycznych.

Przewody nawojowe stosuje się jako nie izolowane (gołe) na uzwojenie dławików niektórych transformatorów' energetycznych oraz wirników maszyn.

Przewody nawojowe izolowane mogą być wykonane jako: izolowane emalią, papierem, włóknem w postaci jedwabiu bądź też bawełny, lub izolowane włóknem szklanym. Najwyższą odpornością na podwyższone temperatury pracy charakteryzują się izolacją z włókna szklanego.

Materiały oporowe to przeważnie stopy metali oraz niemetale mające głównie zastosowanie jako elementy grzejne. Ze względu na zastosowanie, materiały oporowe można podzielić na następujące rodzaje:

-    stopy oporowe na rezystory' pomiarowe,

-    metale na oporowe czujniki termometryczne,

-    niemetalowe materiały na rezystory specjalne bezindukcyjne,

-    metale i stopy oporowe oraz materiały oporow^rc niemetalowe na elementy grzejne.

Do rezystorów pomiarowych zalicza się wszelkiego rodzaju wzorce oporności, mostki pomiarowe, oporniki w^; przyrządach pomiarowych. Rezystory' pomiarowe wykonuje się z taśm lub drutów, gołych lub izolowanych emalią albo jedwabiem.

Rezystory- pomiarowa wykonuje się ze stopów miedź-mangan lub miedź- nikiel.

Stopy Cu-Mn to: manganin, izabelin, inmet, natomiast podstawowy stop Cu-Ni to: konstantan.

Główce wymagania stawiane materiałom na rezystory pomiarowe to:

-    duża rezystywność, niezmienność rezystancji w czasie,

-    bardzo niewielki temperaturowy współczynnik rezystywności,

-    mała jednostkowa wartość siły termoelektrycznej w stosunku do miedzi, która może wprowadzać błędy w układach pomiarowych.

Duża wartość jednostkowej siły termoelektrycznej konstantanu dyskwalifikuje go jako materiał na rezystory' wzorcowe. Można do natomiast stosow^rać w rezystorach pomiarowych technicznych.

Oporowe czujniki termometryczne wykonuje się z bardzo czystych metali przede wszystkim z platyny. Pomiar jest bardzo dokładny między -200°C a +500°C Stosuje się rów-nież druty oporowe wtapiane w szkło (jednakowy współczynnik rozszerzalności cieplnej).

Rezystory bezindukcyjne o nieliniowej charakterystyce napięciowo-prądowcj tzw'. warystory wykonuje się ze spieków' karborundowych.

Metale czyste stosowane na oporowe elementy grzejne to: platyna, molibden, wolfram Platyna (temperatura topnienia 1770°C, gęstość 21,4 [kg/m³]) jest twardsza od srebra i złota. Można ją jednak walcować na folie grubości 0,0025mm i druty o średnicy 0,015mm. Stosowana jest jako elementy oporowe w piecach do obróbki cieplnej i topienia metali Wymagana jest tu atmosfera ochronna ze względu na szkodliwe ewentualne działanie siarki.