str 6 tekst 1

I»b Żf ^,ia PaW

’^0tNię|

^{5 s}ą godne yjacielskie miedt 5, Pogłęb^

¹ układu na v do zaufa-rzy czerpią d szczegół ących int& występuj} e zaś odnolj nych możf lany aniżeli;

) nie waż wy-le mechani; zobowiązań nonialny dat •zas gdy wy enie również centów bożr

>rie wymianą

„Rdzeniowych nie pozwala nam na odwdzięczenie się za niespodziewany podarunek    ■

„ „istępnego roku, W* co ną.mmej do czasu gdy nadarzy się następna odpowiednia^ !To J zaproszenie na przyjęc.e może zostać odwzajemnione w dowolnym czasie, nie wypadfcz 1 i?

szybko. Na ogol pospieszne odwzajemnienie przysługi, sugerujące odmowę pozostania X '

Jzobowiązanym względem drugiej strony, a co za tym idzie obstawanie przy bardziej 21

charakterze stosunków, jest. potępiane jako niestosowne. „Zbyt wielki pośpiech w spłacie zottS _jest poniekąd niewdzięcznością . Więzy społeczne umacniane są zarówno przez pozostawał™ powiązanym w stosunku do innych, jak . zaufanie, iż po pewnym czasie spłacą oni swe zobowiązani!’ Naturę nagród społecznych można rozróżniać wedle kilku kryteriów. Po pierwsze, pewne nłrnH' społeczne nie podlegają wymianie barterowej, w szczególności wewnętrzne zauroczenie jakaś osoba aprobata dla jej opinii i sądów oraz szacunek dla jej umiejętności, ponieważ ich znaczenie polega na tym, iż są to reakcje spontaniczne, a nie rozmyślne sposoby sprawienia komuś przyjemności Takie oceny danej osoby lub jej cech mają dlań wartość nagradzającą jedynie wówczas, gdy ma ona podsta wy, by sądzić, iż nie są one w głównej mierze powodowane wyraźną chęcią sprawienia jej satysfakcji Działania nagradzające, w przeciwieństwie do [faktycznych] ocen, mogą podlegać barterowi w procesie wymiany społecznej, ponieważ fakt, iż są zamierzone jako zachęta, nie wpływa na ich wewnętrzną wartość jako nagród. Akceptacja społeczna w grupie, którą jednostka uważa za atrakcyjną, różnego rodzaju instrumentalne usługi i uleganie jej życzeniom stanowią dła niej nagrodę, nawet jeśli zdaje ona sobie sprawę, iż są zapewniane w ramach wymiany za oczekiwane z jej strony korzyści. Po wtóre, w ramach każdej z dwu omawianych kategorii można dokonać rozróżnienia pomiędzy nagrodami wewnętrznymi, wynikającymi z istoty związku między jednostkami, takimi jak osobista sympatia i społeczna akceptacja, oraz nagrodami zewnętrznymi, takimi jak aprobata dla decyzji lub opinii oraz instrumentalne usługi. Po trzecie, można rozróżnić nagrody, które jednostki mogą sobie wzajemnie zapewniać, jak cztery wspomniane właśnie typy, od tych, które z konieczności są jednostronne, a które przejawiają się w ogólnym szacunku, jakim darzona jest dana osoba, co nadaje jej dodatkowego prestiżu, oraz powszechnym uleganiu jej życzeniom, co obdarzają większą władzą. Sześć nakreślonych powyżej typów nagród można przedstawić w następującym schemacie:

	WEWNĘTRZNE	ZEWNĘTRZNE	JEDNOSTRONNE
SPONTANICZNE OCENY	sympatia osobista	aprobata społeczna*	szacunek - prestiż** 1
PRZEMYŚLANE DZIAŁANIA	akceptacja społeczna*	usługi instrumentalne*	uległość władza**

Pociąga za sobą, obok kosztów potrzebnych do ustanowienia związku społecznego, koszty inwestycyjne ponoszone przez dostarczycieli.

? Pociąga za sobą bezpośrednie koszty podporządkowania ponoszone przez dostarczycieli, b ba Rochefoucald, Malcsymy i rozważania moralne, tłum. T. Boy-Żeleński, Kraków 200.1, s. >7.

rosi,u zaufania, T.C. Schellinfc

^r Commitrnm