TPD11

_____., jw₅vj Minę związki z marksizmem, odbiły

_J1V im ten rozumieniu polityki czy kwestii klasowych. Wątki te przewijały się oczywiście już wcześniej, przy okazji omawiania innych zagadnień, choćby ideologii. Termin polityka rozumiany jest bardzo szeroko. Nie ograniczano się do badania elektoratu czy partii politycznych ani tylko rozważania działań władzy państwowej. W jego ramach podejmowano kwestie warunków konstytuowania się władzy, mechanizmów jej dystrybucji czy kierunków oddziaływania w społeczeństwie. Szkoła Birmingham nie zajmowała się tylko abstrakcyjną pracą teoretyczną. Próbowała iść dalej, tworząc polityczny projekt Cultural Studies ja-co praktyki, będącej efektem polityczno-społecznej debaty, w której znaczący idział miały studia. Między innymi zostały podjęte takie kwestie, jak: krytyka •olityki rządu w szkolnictwie, bezpieczeństwie, w stosunku do mediów czy pla-owania urbanistycznego; rozpatrywanie społecznego znaczenia AIDS i jej efek-r\ włączenie do badań politycznych tematyki związanej z feminizmem, homo-iksualizmem, przeciwstawienie się rasizmowi.

Przez dwie pierwsze dekady działania Szkoły główny nacisk kładziono na pekt klasowy i jego bliski związek z kulturą co w efekcie dawało szeroką ana-:ę kultury klasy pracującej. Z czasem dominująca pozycja „klasy” została za-/estionowana m.in. przez orientację feministyczną czy środowisko czarnych lityków, a także przez przesunięcie głównej inspiracji teoretycznej z Althus-a na koncepcje Gramsciego. Ponadto zmieniła się rzeczywistość polityczna, łaszcza po objęciu stanowiska premiera przez Margaret Thatcher. W nowych runkach należało nieco zmodyfikować kierunek studiów, co nie rzutowało jed-: na podstawowe założenia teoretyczne szkoły. Jednym z przykładów reakcji zaistniałą sytuację polityczną jest zbiór esejów Stuarta Halla z 1988 r. pt. The •d Road to Renewal: Thatcherism and the Crisis of the Left. Autor analizuje :zenie polityki prowadzonej przez M. Thatcher dla lewicy i jej zachowanie ec nowych czasów. Wyraża on potrzebę innowacyjnego podejścia do pew-1 problemów, nowego rozumienia wcześniej przyjętych zasad³¹.

3. Teoria przeciwstawnego dekodowania³²

^eoria przeciwstawnego dekodowania jest niewątpliwie jednym z najważ-:ych teoretycznych osiągnięć brytyjskiej szkoły Cultural Studies. Artykuł Encoding and Decoding in Television Discourse (1973) był przełomem wiązującym do tego momentu modelu komunikowania, w którym widow-iktowano jako pasywnych konsumentów masowej kultury. S. Hall zapro-

Ibidem, s. 215-218.

D. Żmiejko, Teoria przeciwstawnego dekodowania Stuarta Halla, referat, Wrocław 1999.

\ służącą analizie tego zjawiska.

Artykuł rozpoczyna się atakiem na empiryczne i behawioralne wyjaśnieni irocesu komunikowania masowego. W badaniach nad komunikowaniem maso-proces komunikowania pojmowano zazwyczaj jako obieg. Model ów krygowano za jego liniowość (nadawca-przekaz-odbiorca), za koncentrowanie się zede wszystkim na wymianie przekazu, za brak spójnej koncepcji złożone ctury powiązań między różnymi momentami³³, fi Hall zasugerował, aby proces komunikowania rozpatrywać jako strukturę oźonąz czterech odrębnych, ale współpracujących ze sobą momentów:

•    produkcja,

•    cyrkulacja,

•    dystrybucja,

•    reprodukcja³⁴.

Takie podejście do procesu komunikowania masowego pozwoliło Hallowi spojrzeć na przekaz jak na produkt, który podlega ciągłemu przepływowi w obiegu: produkcja-cyrkulacja-dystrybucja-reprodukcja. Przekaz jest jednak produktem wyjątkowym, gdyż „finalizuje się” w każdym momencie aktu komunikowania masowego, co odróżnia jego produkcję od innych rodzajów wytwórczości Obieg przekazu jest skuteczny, jeśli wszystkie momenty przenikają się we właściwy sposób, zachowując przy tym własną modalność i własne uwarunkowa

nia.

3.1. Przekaz telewizyjny

Hall uważa, że każdy przekaz powinien być najpierw zbudowany i dopiero potem wdrożony do obiegu. Konstruowanie przekazu polega na użyciu rozmai- / tych kodów umożliwiających odzwierciedlenie rzeczywistości w mediach. Oto * przykład:

W dzienniku telewizyjnym, dajmy na to, nie można przekazać wydarzenia w jego for-'’ mie „surowej”. Wydarzenia muszą zostać przekształcone w audiowizualne znaki dyskursu telewizyjnego¹⁵.

Komunikowanie wizualne (zwłaszcza obraz telewizyjny i zdjęcie) składa si<^ z naturalnych obrazów rzeczywistego świata (w końcu zdjęcie jest tylko zdję4V ciem czegoś). Należy zwrócić uwagę na fakt, że znaki wizualne w przekazie te- f lewizyjnym muszą być również zakodowane. Język wizualny działa podobnie jaK inne języki.    ---

³³    S. Hall, Kodowanie i dekodowanie, „Przekazy i Opinie”, nr 1-2, 1987, s. 58.

³⁴    Ibidem, s.58.

³⁵    S. Hall, op. cit., s. 59.

>